ایران بزرگترین هزینه کننده برای ریشه کنی بیسوادی/ سواد باید برای افزایش توانایی های اجتماعی و فردی آموزش داده شود

به گزارش ایرنا طبق تعاریف سازمان بین المللی یونسکو سواد در 6 بخش شامل سواد عاطفی، ارتباطی، سواد مالی، رسانه ای، رایانه و آموزش و پرورش است که بسیاری از افراد جامعه به دلایلی از جمله جنگ، بلایای طبیعی، فقر و شرایط اجتماعی در کسب مهارت این سوادها عقب می مانند و هر جامعه ای امروزه بر اساس اهداف خود به بازماندگان از این سوادها تحت عنوان های مختلف با جامعه هدف بزرگسالان می کند.
سواد آموزی در جامعه ایرانی نیز در سال 1315 آغاز شد و تا به امروز نیز تحت عنوان های مختلف از جمله پیکار با بیسوادی و اکابر و پس از انقلاب اسلامی نیز طبق فرمان امام راحل با عنوان نهضت سوادآموزی کار خود را ادامه داده و نظام مقدس جمهوری اسلامی توانسته با پیگیری بر اجرای این هدف، بی سوادی را از 38 درصد سرشماری سال 1355 به بیش از 95 درصد در سرشماری سال 1390 برساند.
استان کردستان نیز به عنوان بخشی از میهن جمهوری اسلامی ایران از این خدمات بی بهره نمانده و میانگین سطح سواد استان از 29 درصد اوایل پیروزی انقلاب اسلامی هم اکنون به بیش از 93 درصد رسیده است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز سنندج به منظور بررسی وضع سواد خواندن نوشتن مردم کردستان و ارایه راهکار برای افزایش توانایی های اجتماعی و فردی در قالب سایر سوادها با حضور 'رمضان یوسفی' معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش کردستان، 'محمدامجد زبردست' استاد رشته علوم تربیتی دانشگاه کردستان و 'دلنیا کریمی' یکی از آموزش دهندگان سواد آموزی کردستان اقدام به برگزاری میزگردی کرده است.

**افزایش 6 درصدی سطح با سوادی کردستان طی پنج سال
معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش کردستان با اشاره به آمار 93 درصدی سطح سواد آموزی در استان افزود: سالانه حدود 15 هزار نفر در دوره های سواد آموزی شرکت می کنند و با توجه های دولت هم اکنون میانگین باسوادی در سال 90 از 87.2 درصد به حدود 93 درصد رسیده است.
رمضان یوسفی افزود: در سرشماری سال 90 کردستان با رتبه سوم کشوری دارای 111 هزار و 917 نفر بی سواد بود که از آن سال تا کنون حدود 50 هزار نفر در دوره های مختلف شرکت کرده اند.
به گفته وی جامعه زنان استان حدود دو سوم از بی‌سوادان را تشکیل می دهند و اما در چند سال گذشته با اقدام های انجام شده و استقبال خود بانوان و مردم، این میزان به نصف کاهش داشته است.
معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش کردستان ادامه داد: هم اکنون در استان یک هزار و 616 آموزش دهنده، دوره های نهضت سوادآموزی را به بیش از 14 هزار و 611 آموزش گیرنده در سه دوره سواد آموز (معادل اول و دوم ابتدایی) انتقال (معادل سوم تا ششم ابتدایی) و دوره تحکیم (تثبیت آموزش های سواد آموزی) منتقل می کنند.
یوسفی افزود: در سال تحصیلی جاری پنج هزار و 900 نفر در دوره سوادآموزی با 100 درصد پوشش سهمیه، هفت هزار و 111 نفر در دوره انتقال با 101 درصد پوشش و یک هزار و 600 نفر نیز در دوره تحکیم شامل 100 درصد سهمیه مشغول تحصیل هستند.
وی گفت: دوره های تحکیم سواد ویژه افرادی است که دارای مدرک انتقال یا معادل ششم ابتدایی هستند و برای تثبیت دوره های سواد آمورزی بین آنان برگزار می شود.
معاون سوادآموزی اداره کل استان کردستان گفت: با توجه به اهمیت سواد آموزی آموزش و پرورش از سال های گذشته تمام تلاش خود را در راستای بستن مبادی بی سواد به کار بست که در نهایت سال گذشته موفق به کسب رتبه اول کشوری شد.
به گفته یوسفی، در سال تحصیلی جاری نیز 9 دانش آموز که شرایط حضور در کلاس ها را نداشته شناسایی و در مدارس ثبت نام شد که هم اکنون در مدارس مشغول تحصیل هستند.
استاد رشته علوم تربیتی دانشگاه کردستان نیز در این ارتباط گفت: آموزش بزرگسالان به عنوان نیاز اساسی جامعه در کشور شناخته شده که نیازمند توجه بیشتر در سوادآموزی در حوزه های مختلف است.
محمد امجد زبردست افزود: آموزش بزرگسالان یک رشته خاص است که در سطح بین المللی تاریخچه و پیشینه خودش را دارد و برای آموزش بزرگسالان فلسفه های خاصی طرح شده و به تبع آن گونه های مختلفی عنوان شده است.
به گفته وی، 2 نوع مختلف آمورش بزرگسالان شامل سوادآموزی تابعی و رهایی بخش در ایران تجربه شده که برای نخستین بار سوادآموزی تابعی و در بخشی از اصفهان و اهواز انجام شده است.

** توجه به نیازهای فرد در جامعه مهمترین نیاز آموزش بزرگسالان است
استاد علوم تربیتی دانشگاه کردستان معتقد است، بر اساس منظر توسعه در جمهوری اسلامی برای افزایش سطح سواد جامعه سیاست گذاری های مختلفی انجام شده اما برای تحقق این شاخص ها نیازمند توجه به نیازهای فردی جامعه در حوزه های مختلف هستیم.
زبردست ادامه داد: سواد آموزی در قبل از انقلاب بیشتر جهت گیری های خواندن و نوشتن را داشت اما امروز با توجه به فراتر رفتن بحث IT و وسعت تعامل اندیشه ها تمامی افراد جامعه از دوره نونهالی تا بزرگسالی نیازمند سازگاری تعاملی با جامعه هستند که آموزش هر سواد می تواند در سلامت جامعه تاثیر گذار باشد.
به گفته وی، سوادآموزی تابع آموختن سواد با تاکید بر نیازها و مهارت هایی که فرد برای زندگی در اجتماع نیاز دارد است و در آن به تناسب حرفه برنامه ریزی و محتوا آموزشی بزرگسال آموزش های مورد نظر را در راستای حرفه های خاص خود آموزش می دیدند.
معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش کردستان گفت: دوره تحکیم از مراحل مورد توجه آموزش و پرورش در سواد آموزی است که عمده اهداف این دوره ها در زمینه مهارت های اجتماعی در 15 موضوع از جمله مهارت های زندگی، اقتصادی، اشتغال، گاز و برق تدوین شده و به آنان در سال تحصیلی جاری ارایه می شود.
یوسفی گفت: علاوه بر آن آموزش و پرورش در مدارس نیز آموزش مهارت های اجتماعی را در دستور کار خود قرار داده تا نونهالان و نوجوانان با حداقل با مهارت های زندگی تعلیم بگیرند و تا پایان دوران تحصیل آداب اجتماعی و مسائل زندگی یاد بگیرند.
وی افزود: دولت تدبیر و امید در زمینه مهارت های اجتماعی بیشترین توجه ها را داشته و به طوری که طبق مصوبه سال 93 هیات وزیران سال گذشته مراکز CLC (آموزش ساده کار با رایانه) در این استان به عنوان الگوی کشور راه اندازی شده و آموزش و پرورش کردستان نیز موفق به حذب و آموزش 100 نفر شده است.
معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش کردستان افزود: دوره های کار با رایانه 60 ساعتی که 44 ساعت آن آموزش سخت افزار و مهارت های رایانه ای و 16 ساعت آن نیز مهارت های سواد رایانه ای است نیز برگزار شده است.
یوسفی افزود: در سال تحصیلی جاری نیز سه مرکز یادگیری CLC در حسن آباد سنندج راه اندازی شده و 270 سواد آموز (100 درصد سهمیه) آن جذب شده است.
به گفته وی در راستای آموزش مهارت های اساسی زندگی، اجتماعی و حقوق شهروندی نیز 40 عنوان موضوع تدوین به سواد آموزان ارایه می شود که در کنار تقویت سواد حداقل های مهارتی نیز به آنان آموزش داده شود.
دلینا کریمی از آموزش دهندگان سوادآموزی کردستان گفت: علاوه بر دوره های تخصصی، محتوا و مطالب آموزشی دوره بزرگسالان باید بسیار متفاوت تر از مدارس آموزش و پرورش باشد.
دلینا کریمی افزود: هر اندازه مطالب بیان شده با روحیه و حرفه بزرگسالان همخوانی داشته باشد یادگیری و آموزش انها برای این افراد آسان تر است.
وی اضافه کرد: هم چنین مطالب و روحیه سوادآموزان بزرگسال تضاد و چندگانگی ایجاد نشود و این مطالب باید در ذهن سوادآموزان جرقه آموختن ایجاد کند نه اینکه دوباره آنها را از آموزش دور کند.

** رویکرد متمرکز آموزش مهمترین چالش سوادآموزی کشور است
معاون سواد آموزی آموزش و پرورش کردستان افزود: هیچ کشوری مانند ایران برای با سوادی هزینه نمی کند اما رویکرد متمرکز آموزش در کشور مهمترین چالش برای بی سوادی در عرصه های مختلف جامعه است.
یوسفی مهمترین راهکار برای برون رفت از رویکرد متمرکز آموزش استان ها را تدوین کتاب ها به صورت مستقل عنوان کرد و افزود: این در صورتی عملی است که محتواها را بر اساس فرهنگ های قومی و مذهبی خود برای دانش آموزان و سوادآموزان تدوین کنند.
به گفته وی در روش های ارایه تدریس برنامه ریزی شود تا معلمان سواد آموزی و آموزش و پروش برای پیشبرد اهداف تعلیم از روش های بومی استفاده کنند.
وی گفت: ایران با موزاییک های رنگین که جلا دهنده به شکوه آن هستند تشکیل شده و انتظار می رود برای همگرایی و همبستگی ملی از آموزش های بومی در برخی محتواهای درسی استفاده شود.
استاد دانشگاه کردستان نیز در این ارتباط گفت: استفاده از انگیزه های مذهبی، تفریحی و روال های سنتی از دیگر راهکارهای ماندگاری یادگیری ها در سنین بزرگسالان است که می توان با توجه به محورهای دانش بنیان در حوزه هر سواد در آموزش سرمایه های انسانی به آن توجه کرد.
زبر دست افزود: توجه به رویکرد مبتنی بر اقتصادی بودن آموزش نیز می تواند در ماندگاری انواع سوادها برای آموزش‌گیرندگان تاثیر گذار باشد.
آموزش دهنده سواد آموزی کردستان نیز در این ارتباط معتقد است در دوره های تحکیم و انتقالی معمولا' مطالب کتاب با فونت های کوچک نوشته می شود و برخی از سوادآموزان تنها به خاطر دید کم از ادامه خواندن باز می مانند.
کریمی گفت: اگر مسئولان امر بتوانند تغییراتی در شیوه نگارش این کتاب ها ایجاد کنند می توان در این زمینه موفقیت های بیشتری کسب کرد.
وی افزود: در حالی که در بسیاری از مدارس ابتدایی کلاس های آموزش یه صورت هوشمند بوده و ابزارها و وسایل کمک آموزشی به روز شدند اما در کلاس های سوادآموزی حتی مطالب کتاب ها هم تغییرات چندانی نکردند.
وی که از سال 1390 مشغول آموزش سوادآموزان بزرگسال کردستان است می گوید: دغدغه ها و انگیزه های بزرگسالان در مقایسه با سالهای قبل بسیار تغییر کرده و مطالب و روش های یادگیری نیز باید دگرگون شود.


تا به حال آموزش بزرگسالان 6 کنفرانس جهانی جهانی را تجربه کرده که اولین دوره آن در سال 1982 میلادی و آخرین دوره آن نیز در نیمه دوم آگوست سال 2016 (شهریور سال جاری) در پاریس برگزار شده است.
آموزش بزرگسالان در کشورهای مختلف از اهداف سواد آموزی بوده و امروزه با توجه به تحولات جدید و افزایش بهره مندی مردم از سواد خواندن و نوشتن در حوزه های تکنولوژی اهداف 6 گانه سازمان بین المللی یونسکو برای سواد آموزی ورود یافته است.
سازمان نهضت سواد آموزی در راستای پیام تاریخی حضرت امام برای آموزش همگانی وارد عمل شده و در کنار سواد آموزی مهارت های اجتماعی و حقوق شهروندی را به سواد آموزان ارایه می دهد.
در استان کردستان در مجموع یک میلیون و 493 هزار و 645 نفر جمعیت دارد که در 29 شهر و هزار و 703 روستا ساکن هستند.
3020 / 3034/
** خبرنگاران: عبدالله رحمانی و حسن حسین زاده/