«جدال احسن»؛ روش امام رضا(ع) در برخورد با اندیشه‌ها

حجت‌السلام‌والمسلمین علی عجم در گفت‌وگو با ایسنا، درباره روش برخورد امام رضا(ع) با نحله‌ها و مکاتب فکری گوناگون، اظهار کرد: یکی از مسائل بسیار برجسته در زندگی امام رضا(ع)، گفت‌وگوی ویژه ایشان با تمدن‌های زمان بوده‌ است.

وی افزود: حدود ۸۵ مکتب فکری، فلسفی و نیز نحله‌هایی غیر از ادیان، یعنی کسانی که به خداوند اعتقاد نداشتند، وجود داشتند که این امام بزرگوار پاسخگوی تمامی پرسش‌ها و روشنگر مسائل و سوالات اسلامی بودند و از همین جا بود که ایشان به عنوان «عالم آل محمد» مطرح شدند.

این کارشناس مذهبی با بیان آیه« فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ » ادامه داد: این ویژگی امام رضا(ع)، نشان‌دهنده حقیقتی از قرآن است و ایشان بر اساس این آیه عمل کرده‌اند؛ یعنی بندگان خدا و انسان‌هایی که به مرحله عبودیت رسیده‌اند، کسانی هستند که ظرفیت وجودی‌شان بالاست و می‌توانند با تمامی نحله‌های فکری، بحث و زندگی کرده و ارتباطات انسانی داشته باشند.

عجم همچنین با اشاره به آیه «ادفَع بِالَّتِی هِیَ اَحسنُ السَّیِّئَةَ...» بیان کرد: امام(ع) با توجه به چنین آیاتی از قرآن، در برابر افکار و اندیشه‌ها، بهترین روش را که همان «جدال احسن» است، برگزیدند و این موجب شد که تمدن اسلامی در عصر مامون گسترش زیادی بیابد.

او اضافه کرد: مامون در دوران خلافت خود، به این خاطر که از وجود امام رضا(ع) بهره‌مند بود، توانست در سرزمین اسلامی بغداد، دارالحکمه‌ای دایر کند و همه کتاب‌های فلسفی و علمی، از تمامی نحله‌ها و مکاتب را به آن‌جا آورده تا ترجمه این کتاب‌ها را در دسترس افکار عمومی قرار دهد. بنابراین امام رضا(ع) در آن‌جا توانستند به‌خاطر فکر بلند و شیوه اندیشه خود بدرخشند.

عجم با بیان این که چنین گفتمانی مورد نیاز جامعه امروز است، تصریح کرد: اکنون مرزهای فکری تغییر یافته، اندیشه‌ها در مرزها نمی‌ماند و هرکجا فکر و فلسفه‌ای مطرح شود، با شدت و سرعت در جهان پخش می‌شود.

این کارشناس مذهبی خاطرنشان کرد: امروز حتما باید چنین مرکز گفتمانی ایجاد شود تا افکار بتوانند با یکدیگر تلاقی یابند و از برخورد افکار، رشد به‌وجود آید.

وی ادامه داد: متاسفانه اکنون در شرایطی هستیم که تضارب آرا را برنمی‌تابیم و به‌جای آن، نزاع و تخاصم آرا را دنبال می‌کنیم که این باعث شده اختلافات، درگیری‌ها، کینه‌ها و بدبینی‌های بسیاری در جامعه اسلامی، خاصه در نحله‌های فکری اسلام به‌وجود آید و این خود موجب رکود فکر و اندیشه است.

عجم در تکمیل سخنان خود درباره استفاده از شیوه گفتمان امام رضا(ع)، خاطرنشان کرد: اگر این گفتمان عقلانی و منطقی در جامعه  تقویت شود، می‌تواند از تنش‌های بسیار زیادی کاسته و زمینه‌ساز رشد افکار و اندیشه‌های مطرح‌شده در جامعه ما باشد و این مهم‌ترین مسئله‌ای است که از شیوه امام رضا(ع) در جامعه امروز مورد نیاز است.

انتهای پیام