25 تخت، پایان راه پرندگان فریدونکنار
تهران- ایرنا - پرندگان مهاجری که برای زمستان گذرانی وارد تالاب میانکاله می شوند، بی اطلاع از خطری که در کمین آنها است، پیش می روند اما در نهایت سر از تخت های بازار سیاه این منطقه در می آورند.
به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، وضعیت شکار و صید پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله دغدغه خاطر بسیاری از فعالان محیط زیست را موجب شده و کل گیری حرکتی با عنوان 'به کشتار پرندگان نه بگوییم' را در پی داشته است؛ این موضوع در نشستی با حضور آرش حبیبی آذر پرنده شناس، شهرام مهاجر وکیل دادگستری، سیدمهدی طباطبایی مدیر موسسه تحقیقاتی فرهنگی بحرالعلوم، محمدعلی الله قلی کارشناس محیط زیست و کتی جهانگیری مستندساز و فعال محیط زیست مورد بررسی قرار گرفت.
*** اجرای طرح توریسم شکار در روسیه، مناطق ایران را امن کرده است
آرش حبیبی آذر پرنده شناس در این نشست گفت: کنوانسیون رامسر سال 1354 منطقه فریدونکنار را که شامل حدود 150 هکتار است، به عنوان پناهگاه حیات وحش ثبت کرد، این ثبت در مقابل ادعای برخی افراد است که منطقه را ملک شخصی خود می دانند؛ در حالی که اینطور نیست.
وی افزود: پارک ملی خجیر دارای قدمتی 400 ساله است و به عنوان قدیمی ترین پارک ملی دنیا شناخته می شود، تالاب فریدونکنار نیز چنین شرایطی دارد و یکی از قدیمی ترین مناطق حفاظت شده دنیا است.
وی با اشاره به این که بخش هایی از تالاب تصرف عدوانی شده است، گفت: برخی می گویند چون آب این تالاب را از رودخانه هراز تامین می کنند بنابراین حق دارند از پرندگان موجود در آن شکار کنند در حالی که این خلاف است.
حبیبی آذر اظهار کرد: تالاب فریدونکنار جزو تالاب های فصلی است و همواره آب دارد، اگر هم در فصولی از سال خشک می شود؛ به این علت است که از آبی که حق تالاب است برای کشت برنج به ویژه کشت دوم استفاده می کنند لذا این ادعا نمی تواند صحیح باشد.
وی افزود: مساله بعدی غذایی است که دامگاه داران منطقه به پرندگان می دهند، بر این اساس مدعی می شوند چون غذای آنها را تامین می کنیم پس حق داریم آنها را شکار و برای معیشت استفاده کنیم در حالیکه درست نیست چون هر راهی برای معیشت صحیح نیست مانند این است که فرد قاچاقچی کار خلاف خود را به بهانه معیشت توجیه کند.
وی گفت: روش های شکاری که در این تالاب وجود دارد به غیر از روش 'دوما'، هیچ سابقه تاریخی ندارند بنابراین اگر بحث میراث فرهنگی و ثبتی در میان باشد، شاید بتوان دوما را به عنوان جاذبه گردشگری حفظ کرد.
این پرنده شناس با اشاره به این که پرندگان نادر و در خطر انقراض زیادی وارد این تالاب می شوند گفت: پرندگانی مانند غاز پیشانی سفید و عروس غاز در لبه پرتگاه انقراض قرار دارند، فقط سه هزار و 500 جفت عروس غاز زادآور در دنیا باقی مانده و این میزان کمتر از نیازی است که برای ادامه نسل یک پرنده لازم است.
وی اظهار کرد: عروس غاز چون در ارتفاع پایین پرواز می کند از این رو در دام گذر گرفتار می شود، غاز پار زرد هم همین شرایط را دارد.
حبیبی آذر افزود: برخی پرندگان شکاری مانند شاهین ها که در تورها گرفتار می شوند نیز به فروش می رسند و تعدادی نیز تاکسیدرمی می شوند.
وی درباره نحوه کشتن این حیوانات برای تاکسیدرمی گفت: برای اینکه جسم حیوانات آسیب نبیند آنها را در کیسه های پلاستیکی گذاشته و سپس با حشره کش می کشند، همچنین پرندگانی مانند جغد انبار که ارزش اقتصادی هم ندارند، به علت استرس گرفتار شدن در دام تلف می شوند و یا آسیب می بینند که بازگرداندن آنها به طبیعت کار بسیار دشواری است شاید از 20 تا 30 رهاسازی یک مورد با موفقیت انجام شود.
وی با تاکید بر این که در فریدونکنار نسل کشی صورت می گیرد، گفت: در یک بازه زمانی کوتاه شاهد کشتن سه هزار غاز بودم.
این پرنده شناس تاکید کرد: راهکار ساده برای رهایی از این وضعیت اعمال قانون است، چند روز پیش یک صیاد در سر پل ذهاب اقدام به شکار چهار سهره طلایی کرد که به 800 هزار تومان جریمه نقدی محکوم و فرد متخلف برای حبس معرفی شد، بنابراین وقتی می توان در این منطقه زلزله زده قانون را اجرا کرد پس چرا در میانکاله نمی شود.
وی گفت: پرنده غواص گلو سیاه 40 سال پیش در ایران مشاهده شد و بعد از آن آخرین باری که دیده شد سه سال پیش در بازار فروش پرندگان فریدونکنار بود، در حالیکه این پرنده حرام گوشت و به شدت نیز کمیاب است.
حبیبی ادامه داد: روسیه در حال اجرای طرح ' توریسم شکار ' است که این مساله مناطق آنها را به شدت ناامن کرده است از این رو حیوانات بیشتری به سمت ایران مهاجرت می کنند که باید از این شرایط به عنوان فرصت استفاده کنیم.
وی گفت: چندین سال بود در ایران جغد برفی مشاهده نشده بود اما امسال گزارش شد که علت آن همان ناامنی در مناطق روسیه است.
*** در فریدونکنار با فرایند گوشت فروشی مواجه هستیم
محمدعلی الله قلی کارشناس حیات وحش و فعال محیط زیست و عضو کمپین پرواز گفت: قبل و بعد از انقلاب فقط یک روش شکار و صید قانونی و سنتی در منطقه وجود داشت به نام ' دوما چال' در حالی که روش کرست حدود 16 سال پیش در ازباران ابداع شد و به سایر دامگاه ها تسری یافت و روش سنتی دوما را منسوخ کرد.
وی افزود: روش های دیگری مانند نصب تورهای هوایی، تورهای مخصوص صید مرغابی، تورهای مخصوص صید غاز که قو را هم شکار می کند، تورهای گذر، نصب اسپیکر برای پخش صدای پرندگان و پخش دانه، روش های جدیدی هستند که علاوه بر قتل و عام پرندگان، موجب منسوخ شدن روش های سنتی گذشته شده اند.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: روش دوما چال دارای قدمتی 60 ساله است که یک روش منحصر به فرد است و پتانسیل جاذبه گردشگری نیز دارد چون در هیچ جای دنیا چنین روشی وجود ندارد.
وی گفت: در منطقه از تیراندازی پرهیز می شود چون صدای شلیک آرامش منطقه را به هم می زند و احساس امنیت را از پرندگان دور می کند، بنابر اعلام سازمان محیط زیست 80 درصد تالاب های کشور به بیابان تبدیل شده اند، آن 20 درصد هم از 20 تا 80 درصد آسیب دیده اند بنابراین تالاب های فریدونکنار، ازباران و سرخرود مانند کف شور یک استخر همیشه آب دارند و این باعث می شود تا پر از پرنده باشد.
وی ادامه داد: در 10 سال گذشته جمعیتی از قوهای مهاجر را در فریدونکنار داریم چون زیستگاه های دیگر آنها از بین رفته و آنها به اینجا می آیند زیرا منطقه به ظاهر امن است.
الله قلی اظهار کرد: دراین میان بازاری که در کنار جاده اصلی فریدونکنار شکل گرفته روزانه چند هزار اصله پرنده را در خود می بلعد که خود یک انگیزه رقابتی ایجاد کرده است تا هر فردی در هر آببندی به شکار پرنده مشغول شود.
وی گفت: 25 تخت فعال در این بازار وجود دارد که روزانه هزاران پرنده حرام گوشت و حلال گوشت را به روی خود جای می دهد، این بازار فقط پرندگان فریدونکنار را عرضه نمی کند بلکه پرندگان تمام استان و حتی استان های همجوار را نیز می پذیرد.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: یک اردک 50 هزار تومان و یک غاز 200 هزار تومان در این بازار عرضه می شود که تمام اینها به بهانه معیشت است، اما وقتی روزانه چند صد میلیون تومان پول در این بازار جابجا می شود دیگر صحبت معیشت نیست بلکه طمع و سوء استفاده است.
وی به شیوع آنفلوانزای پرندگان اشاره کرد و گفت: در منطقه درگیر این بیماری هستیم که ابتدا از کره و چین وارد کشور و توسط پرندگان مهاجر وارد قاره ها شد و این ویروس هر سال خودش را تغییر می دهد و سویه های مختلف پیدا می کند که این مساله ضربه زیادی به صنعت مرغداری منطقه وارد کرده است.
وی افزود: با شیوع این بیماری در منطقه حدود 18 میلیون قطعه مرغ معدوم شد که خسارت زیادی به مرغداری ها وارد کرد، بر این اساس سازمان دامپزشکی از سازمان محیط زیست خواست تا امسال مجوز شکار پرندگان را صادر نکند اما دامگاه داران کار خودشان را می کنند.
الله قلی اظهار کرد: مناطق فریدونکنار، ازباران و سرخرود شامل پنج دامگاه است که هر کدام در داخل خود به قسمت های کوچک تر تقسیم می شوند که اجاره داده می شوند و اجاره آنها به طور متوسط در یک فصل بین 15 تا 30 میلیون تومان است.
وی ادامه داد: اگر فردی چنین مبلغی برای اجاره نداشته باشد، سماک منطقه این مبلغ را در ازای شکار پرنده به وی قرض می دهد، چنین تجارتی قطعا مقرون به صرفه و بیشتر از نیاز برای معیشت است.
این فعال محیط زیست گفت: گفته می شود 220 امتیاز دامگاه در منطقه وجود دارد و هر دامگاه حداقل سه دام گذر و کرست دارد که می تواند در یک زمان 400 پرنده را شکار کند، مساله این است که در منطقه با فرایند شکار و صید مواجه نیستیم بلکه با گوشت فروشی مواجه هستیم.
وی به راه اندازی باغ پرندگان در شهرهای بزرگ از جمله تهران اشاره کرد و گفت: تعداد زیادی از این پرندگان حرام گوشت هستند که وجود این باغ ها، مکان خوبی برای در آوردن پول از آنها است در حالی که نگهداری این حیوانات وحشی در محیط محصور بسیار دشوار است و معمولا 50 درصد آنها در پروسه انتقال و 50 درصد دیگر دو تا سه سال بعد تلف می شوند.
***اجرای قانون در فریدونکنار تابع شرایط محلی است
شهرام مهاجر وکیل دادگستری نیز در این نشست گفت: یک نگرش غلط در دولت وجود دارد و این که خود را مالک محیط زیست می داند و برنامه ریزی های خود را بر این اساس تنظیم می کند در حالی که این نگاه اشتباه است و تمام مشکلاتی که امروز در حوزه محیط زیست وجود دارد ناشی از این نگاه است چون دولت مالک نیست بلکه وکیل و امانتدار مردم است.
وی افزود: حکومت برای انجام وظیفه اش ابزاری به نام قانون دارد و اهمیت یک موضوع برای دولت از روی این ابزار مشخص می شود بنابراین وقتی به قوانین مربوط به محیط زیست رجوع کنید در اینجا است که به وضعیت اسفبار محیط زیست در کشور پی می برید.
مهاجر ادامه داد: دو قانون 'شکار و صید' و 'حفاظت و بهسازی محیط زیست' در سال 1353 تصویب و به ترتیب در سال های 75 و 71 بازبینی شدند؛ یعنی 21 سال در این میان مورد غفلت قرار گرفته است که نشان می دهد اهمیت چندانی ندارد.
وی اظهار کرد: در محیط زیست با جرایمی مواجه می شوید که تحت هیچ شرایطی بازدارنده نیستند، کنوانسیون رامسر 47 سال پیش تصویب شد که باید بازنگری شود.
این وکیل دادگستری گفت: من یک ایرانی هستم و کل محیط زیست کشور به من مربوط می شود بنابراین چون در تهران زندگی می کنم نباید نسبت به محیط زیست در شمال کشور بی تفاوت باشم.
وی تاکید کرد: تجربه نشان داده است اگر در هر موردی قانونی رعایت نشود و چرخش مالی فراوانی نیز داشته باشد، فساد بزرگی اتفاق می افتد، بهترین قانون هم اگر رعایت نشود و مجری درستی نداشته باشد نتیجه مثبتی نخواهد داشت.
وی ادامه داد: در فریدونکنار اجرای قانون تابع شرایط محلی است و همه با هم خویشاوند هستند بنابراین تا زمانی که بخش مرکزی اعمال قدرت نکند و محکم نایستد، امکان مقابله با این مساله وجود ندارد.
مهاجر اظهار کرد: اگر دولت و سازمان محیط زیست خود را موظف می دانست که هر پنج سال یکبار قانون محیط زیست را بازنگری کند، امروز با بسیاری از چالش هایی که با آن مواجه هستیم، روبرو نبودیم.
***مجاز نبودن شکار پرندگان در فریدونکنار از دید فقها
سیدمهدی طباطبایی مدیر موسسه تحقیقاتی فرهنگی بحرالعلوم گفت: مالکیت منابع طبیعی نه فقط متعلق به مردم یک کشور بلکه فراتر از آن متعلق به تمام مردم دنیا است، به عنوان مثال یک قوچ در یک استان ایران نه فقط متعلق به کل ایران بلکه به تمام مردم جهان است.
وی افزود: حال پرندگان مهاجر به تالاب فریدونکنار که اهل کشور ما نیز نیستند، می خواهند چند ماهی را در این منطقه زندگی کنند و دوباره به وطن خود برگردند؛ بسیار قابل تامل است؛ در واقع مرزهای جغرافیایی مرزهای نسبی است و اگر با این دید به محیط زیست نگاه کنیم مساله بسیار متفاوت می شود.
وی ادامه داد: با بسیاری از کشورهای همسایه سفره های آب زیرزمینی مشترک داریم، در واقع مالکیت محیط زیست برای آحاد مردم روی زمین است و دولت مالک آن نیست بلکه وکیل است و باید از حق مردم دفاع کند.
طباطبایی گفت: از نگاه فقهی در خصوص شکار پرندگان مهاجر صحبت های زیادی شد گرچه موضوع روشنی است که شکار و صید پرندگان به این روش (در فریدونکنار) جایز نیست اما از مراجع تقلید زیادی استفتاء کردیم.
وی گفت: جواب استفتاء از دفتر آیت الله سیستانی این بود که اگر خلاف مقررات کاری صورت گیرد جایز نیست، جواب دفتر آیت الله علوی گرگانی این بود که حفظ گونه های مختلف حیوانات در راستای حفظ محیط زیست وظیفه آحاد مردم و مسوولان است کسانی که اقدام به درآمد از طریق شکار حرفه ای پرندگان به ویژه گونه های نایاب کنند، رفتارشان غیر مشروع است که باید با اقدامات قانونی لازم جلوی این کسب درآمد غیر شرعی گرفته شود.
وی به پاسخ دفتر آیت الله مکارم شیرازی دراین باره هم اشاره کرد و گفت: بدون شک چنین صید بی رویه ای که دارای آثار و تبعات است جایز نیست، همچنین براساس نظر آیت الله گرامی، اگر شکار این حیوانات به ضرر سلامت افراد جامعه باشد و یا موجب وهن و تحقیر جامعه اسلامی شود، شکار گسترده آن جایز نیست.
مدیر موسسه تحقیقاتی فرهنگی بحرالعلوم اظهار کرد: ریشه مشکل در فریدونکنار فرهنگی و اقتصادی است که نیازمند انجام کارهای فرهنگی و رسانه ای با استفاده از ظرفیت های دینی، مذهبی، اخلاقی و قانونی است.
*** کتی جهانگیری مستندساز و فعال محیط زیست نیز گفت: اگر به موازین اسلام در خصوص حقوق حیوانات توجه کنیم، از بسیاری قوانین حقوق حیوانات در دنیا جلوتر خواهیم بود بنابراین چرا به موازین دین خود عمل نمی کنیم.
وی به اهمیت داشتن توسعه پایدار اشاره کرد و افزود: مهمترین نکته در توسعه پایدار بحث عدالت در محیط زیست، اقتصاد و مسائل اجتماعی است که اگر حذف شوند توسعه پایدار نیز حذف خواهد شد.
این فعال محیط زیست ادامه داد: در برنامه ششم توسعه هیچ بندی درباره محیط زیست نیامده است و هر چه هست مربوط به بهره برداری از منابع محیط زیستی است.
وی در ادامه به شکار بی رویه در فریدونکنار اشاره کرد و گفت: گفته می شود معیشت مردم در این منطقه به شکار و صید وابسته است در حالی که باور نادرستی است و در آنجا یک تجارت کلان در حال انجام است.
جهانگیری اظهار کرد: البته به نظر می رسد در این میان مصرف کنندگان گوشت شکار هم مقصر هستند، اگر بازار فریدونکنار متقاضی نداشته باشد در واقع یک حلقه مهم در این فرایند قطع می شود که باید در این زمینه آگاه سازی صورت گیرد و یا به طرح جایگزین در منطقه فکر شود.
علمی 9014**
خبرنگار: کیمیا عبدالله پور* انتشار: محتشمی پور
*** اجرای طرح توریسم شکار در روسیه، مناطق ایران را امن کرده است
آرش حبیبی آذر پرنده شناس در این نشست گفت: کنوانسیون رامسر سال 1354 منطقه فریدونکنار را که شامل حدود 150 هکتار است، به عنوان پناهگاه حیات وحش ثبت کرد، این ثبت در مقابل ادعای برخی افراد است که منطقه را ملک شخصی خود می دانند؛ در حالی که اینطور نیست.
وی افزود: پارک ملی خجیر دارای قدمتی 400 ساله است و به عنوان قدیمی ترین پارک ملی دنیا شناخته می شود، تالاب فریدونکنار نیز چنین شرایطی دارد و یکی از قدیمی ترین مناطق حفاظت شده دنیا است.
وی با اشاره به این که بخش هایی از تالاب تصرف عدوانی شده است، گفت: برخی می گویند چون آب این تالاب را از رودخانه هراز تامین می کنند بنابراین حق دارند از پرندگان موجود در آن شکار کنند در حالی که این خلاف است.
حبیبی آذر اظهار کرد: تالاب فریدونکنار جزو تالاب های فصلی است و همواره آب دارد، اگر هم در فصولی از سال خشک می شود؛ به این علت است که از آبی که حق تالاب است برای کشت برنج به ویژه کشت دوم استفاده می کنند لذا این ادعا نمی تواند صحیح باشد.
وی افزود: مساله بعدی غذایی است که دامگاه داران منطقه به پرندگان می دهند، بر این اساس مدعی می شوند چون غذای آنها را تامین می کنیم پس حق داریم آنها را شکار و برای معیشت استفاده کنیم در حالیکه درست نیست چون هر راهی برای معیشت صحیح نیست مانند این است که فرد قاچاقچی کار خلاف خود را به بهانه معیشت توجیه کند.
وی گفت: روش های شکاری که در این تالاب وجود دارد به غیر از روش 'دوما'، هیچ سابقه تاریخی ندارند بنابراین اگر بحث میراث فرهنگی و ثبتی در میان باشد، شاید بتوان دوما را به عنوان جاذبه گردشگری حفظ کرد.
این پرنده شناس با اشاره به این که پرندگان نادر و در خطر انقراض زیادی وارد این تالاب می شوند گفت: پرندگانی مانند غاز پیشانی سفید و عروس غاز در لبه پرتگاه انقراض قرار دارند، فقط سه هزار و 500 جفت عروس غاز زادآور در دنیا باقی مانده و این میزان کمتر از نیازی است که برای ادامه نسل یک پرنده لازم است.
وی اظهار کرد: عروس غاز چون در ارتفاع پایین پرواز می کند از این رو در دام گذر گرفتار می شود، غاز پار زرد هم همین شرایط را دارد.
حبیبی آذر افزود: برخی پرندگان شکاری مانند شاهین ها که در تورها گرفتار می شوند نیز به فروش می رسند و تعدادی نیز تاکسیدرمی می شوند.
وی درباره نحوه کشتن این حیوانات برای تاکسیدرمی گفت: برای اینکه جسم حیوانات آسیب نبیند آنها را در کیسه های پلاستیکی گذاشته و سپس با حشره کش می کشند، همچنین پرندگانی مانند جغد انبار که ارزش اقتصادی هم ندارند، به علت استرس گرفتار شدن در دام تلف می شوند و یا آسیب می بینند که بازگرداندن آنها به طبیعت کار بسیار دشواری است شاید از 20 تا 30 رهاسازی یک مورد با موفقیت انجام شود.
وی با تاکید بر این که در فریدونکنار نسل کشی صورت می گیرد، گفت: در یک بازه زمانی کوتاه شاهد کشتن سه هزار غاز بودم.
این پرنده شناس تاکید کرد: راهکار ساده برای رهایی از این وضعیت اعمال قانون است، چند روز پیش یک صیاد در سر پل ذهاب اقدام به شکار چهار سهره طلایی کرد که به 800 هزار تومان جریمه نقدی محکوم و فرد متخلف برای حبس معرفی شد، بنابراین وقتی می توان در این منطقه زلزله زده قانون را اجرا کرد پس چرا در میانکاله نمی شود.
وی گفت: پرنده غواص گلو سیاه 40 سال پیش در ایران مشاهده شد و بعد از آن آخرین باری که دیده شد سه سال پیش در بازار فروش پرندگان فریدونکنار بود، در حالیکه این پرنده حرام گوشت و به شدت نیز کمیاب است.
حبیبی ادامه داد: روسیه در حال اجرای طرح ' توریسم شکار ' است که این مساله مناطق آنها را به شدت ناامن کرده است از این رو حیوانات بیشتری به سمت ایران مهاجرت می کنند که باید از این شرایط به عنوان فرصت استفاده کنیم.
وی گفت: چندین سال بود در ایران جغد برفی مشاهده نشده بود اما امسال گزارش شد که علت آن همان ناامنی در مناطق روسیه است.
*** در فریدونکنار با فرایند گوشت فروشی مواجه هستیم
محمدعلی الله قلی کارشناس حیات وحش و فعال محیط زیست و عضو کمپین پرواز گفت: قبل و بعد از انقلاب فقط یک روش شکار و صید قانونی و سنتی در منطقه وجود داشت به نام ' دوما چال' در حالی که روش کرست حدود 16 سال پیش در ازباران ابداع شد و به سایر دامگاه ها تسری یافت و روش سنتی دوما را منسوخ کرد.
وی افزود: روش های دیگری مانند نصب تورهای هوایی، تورهای مخصوص صید مرغابی، تورهای مخصوص صید غاز که قو را هم شکار می کند، تورهای گذر، نصب اسپیکر برای پخش صدای پرندگان و پخش دانه، روش های جدیدی هستند که علاوه بر قتل و عام پرندگان، موجب منسوخ شدن روش های سنتی گذشته شده اند.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: روش دوما چال دارای قدمتی 60 ساله است که یک روش منحصر به فرد است و پتانسیل جاذبه گردشگری نیز دارد چون در هیچ جای دنیا چنین روشی وجود ندارد.
وی گفت: در منطقه از تیراندازی پرهیز می شود چون صدای شلیک آرامش منطقه را به هم می زند و احساس امنیت را از پرندگان دور می کند، بنابر اعلام سازمان محیط زیست 80 درصد تالاب های کشور به بیابان تبدیل شده اند، آن 20 درصد هم از 20 تا 80 درصد آسیب دیده اند بنابراین تالاب های فریدونکنار، ازباران و سرخرود مانند کف شور یک استخر همیشه آب دارند و این باعث می شود تا پر از پرنده باشد.
وی ادامه داد: در 10 سال گذشته جمعیتی از قوهای مهاجر را در فریدونکنار داریم چون زیستگاه های دیگر آنها از بین رفته و آنها به اینجا می آیند زیرا منطقه به ظاهر امن است.
الله قلی اظهار کرد: دراین میان بازاری که در کنار جاده اصلی فریدونکنار شکل گرفته روزانه چند هزار اصله پرنده را در خود می بلعد که خود یک انگیزه رقابتی ایجاد کرده است تا هر فردی در هر آببندی به شکار پرنده مشغول شود.
وی گفت: 25 تخت فعال در این بازار وجود دارد که روزانه هزاران پرنده حرام گوشت و حلال گوشت را به روی خود جای می دهد، این بازار فقط پرندگان فریدونکنار را عرضه نمی کند بلکه پرندگان تمام استان و حتی استان های همجوار را نیز می پذیرد.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: یک اردک 50 هزار تومان و یک غاز 200 هزار تومان در این بازار عرضه می شود که تمام اینها به بهانه معیشت است، اما وقتی روزانه چند صد میلیون تومان پول در این بازار جابجا می شود دیگر صحبت معیشت نیست بلکه طمع و سوء استفاده است.
وی به شیوع آنفلوانزای پرندگان اشاره کرد و گفت: در منطقه درگیر این بیماری هستیم که ابتدا از کره و چین وارد کشور و توسط پرندگان مهاجر وارد قاره ها شد و این ویروس هر سال خودش را تغییر می دهد و سویه های مختلف پیدا می کند که این مساله ضربه زیادی به صنعت مرغداری منطقه وارد کرده است.
وی افزود: با شیوع این بیماری در منطقه حدود 18 میلیون قطعه مرغ معدوم شد که خسارت زیادی به مرغداری ها وارد کرد، بر این اساس سازمان دامپزشکی از سازمان محیط زیست خواست تا امسال مجوز شکار پرندگان را صادر نکند اما دامگاه داران کار خودشان را می کنند.
الله قلی اظهار کرد: مناطق فریدونکنار، ازباران و سرخرود شامل پنج دامگاه است که هر کدام در داخل خود به قسمت های کوچک تر تقسیم می شوند که اجاره داده می شوند و اجاره آنها به طور متوسط در یک فصل بین 15 تا 30 میلیون تومان است.
وی ادامه داد: اگر فردی چنین مبلغی برای اجاره نداشته باشد، سماک منطقه این مبلغ را در ازای شکار پرنده به وی قرض می دهد، چنین تجارتی قطعا مقرون به صرفه و بیشتر از نیاز برای معیشت است.
این فعال محیط زیست گفت: گفته می شود 220 امتیاز دامگاه در منطقه وجود دارد و هر دامگاه حداقل سه دام گذر و کرست دارد که می تواند در یک زمان 400 پرنده را شکار کند، مساله این است که در منطقه با فرایند شکار و صید مواجه نیستیم بلکه با گوشت فروشی مواجه هستیم.
وی به راه اندازی باغ پرندگان در شهرهای بزرگ از جمله تهران اشاره کرد و گفت: تعداد زیادی از این پرندگان حرام گوشت هستند که وجود این باغ ها، مکان خوبی برای در آوردن پول از آنها است در حالی که نگهداری این حیوانات وحشی در محیط محصور بسیار دشوار است و معمولا 50 درصد آنها در پروسه انتقال و 50 درصد دیگر دو تا سه سال بعد تلف می شوند.
***اجرای قانون در فریدونکنار تابع شرایط محلی است
شهرام مهاجر وکیل دادگستری نیز در این نشست گفت: یک نگرش غلط در دولت وجود دارد و این که خود را مالک محیط زیست می داند و برنامه ریزی های خود را بر این اساس تنظیم می کند در حالی که این نگاه اشتباه است و تمام مشکلاتی که امروز در حوزه محیط زیست وجود دارد ناشی از این نگاه است چون دولت مالک نیست بلکه وکیل و امانتدار مردم است.
وی افزود: حکومت برای انجام وظیفه اش ابزاری به نام قانون دارد و اهمیت یک موضوع برای دولت از روی این ابزار مشخص می شود بنابراین وقتی به قوانین مربوط به محیط زیست رجوع کنید در اینجا است که به وضعیت اسفبار محیط زیست در کشور پی می برید.
مهاجر ادامه داد: دو قانون 'شکار و صید' و 'حفاظت و بهسازی محیط زیست' در سال 1353 تصویب و به ترتیب در سال های 75 و 71 بازبینی شدند؛ یعنی 21 سال در این میان مورد غفلت قرار گرفته است که نشان می دهد اهمیت چندانی ندارد.
وی اظهار کرد: در محیط زیست با جرایمی مواجه می شوید که تحت هیچ شرایطی بازدارنده نیستند، کنوانسیون رامسر 47 سال پیش تصویب شد که باید بازنگری شود.
این وکیل دادگستری گفت: من یک ایرانی هستم و کل محیط زیست کشور به من مربوط می شود بنابراین چون در تهران زندگی می کنم نباید نسبت به محیط زیست در شمال کشور بی تفاوت باشم.
وی تاکید کرد: تجربه نشان داده است اگر در هر موردی قانونی رعایت نشود و چرخش مالی فراوانی نیز داشته باشد، فساد بزرگی اتفاق می افتد، بهترین قانون هم اگر رعایت نشود و مجری درستی نداشته باشد نتیجه مثبتی نخواهد داشت.
وی ادامه داد: در فریدونکنار اجرای قانون تابع شرایط محلی است و همه با هم خویشاوند هستند بنابراین تا زمانی که بخش مرکزی اعمال قدرت نکند و محکم نایستد، امکان مقابله با این مساله وجود ندارد.
مهاجر اظهار کرد: اگر دولت و سازمان محیط زیست خود را موظف می دانست که هر پنج سال یکبار قانون محیط زیست را بازنگری کند، امروز با بسیاری از چالش هایی که با آن مواجه هستیم، روبرو نبودیم.
***مجاز نبودن شکار پرندگان در فریدونکنار از دید فقها
سیدمهدی طباطبایی مدیر موسسه تحقیقاتی فرهنگی بحرالعلوم گفت: مالکیت منابع طبیعی نه فقط متعلق به مردم یک کشور بلکه فراتر از آن متعلق به تمام مردم دنیا است، به عنوان مثال یک قوچ در یک استان ایران نه فقط متعلق به کل ایران بلکه به تمام مردم جهان است.
وی افزود: حال پرندگان مهاجر به تالاب فریدونکنار که اهل کشور ما نیز نیستند، می خواهند چند ماهی را در این منطقه زندگی کنند و دوباره به وطن خود برگردند؛ بسیار قابل تامل است؛ در واقع مرزهای جغرافیایی مرزهای نسبی است و اگر با این دید به محیط زیست نگاه کنیم مساله بسیار متفاوت می شود.
وی ادامه داد: با بسیاری از کشورهای همسایه سفره های آب زیرزمینی مشترک داریم، در واقع مالکیت محیط زیست برای آحاد مردم روی زمین است و دولت مالک آن نیست بلکه وکیل است و باید از حق مردم دفاع کند.
طباطبایی گفت: از نگاه فقهی در خصوص شکار پرندگان مهاجر صحبت های زیادی شد گرچه موضوع روشنی است که شکار و صید پرندگان به این روش (در فریدونکنار) جایز نیست اما از مراجع تقلید زیادی استفتاء کردیم.
وی گفت: جواب استفتاء از دفتر آیت الله سیستانی این بود که اگر خلاف مقررات کاری صورت گیرد جایز نیست، جواب دفتر آیت الله علوی گرگانی این بود که حفظ گونه های مختلف حیوانات در راستای حفظ محیط زیست وظیفه آحاد مردم و مسوولان است کسانی که اقدام به درآمد از طریق شکار حرفه ای پرندگان به ویژه گونه های نایاب کنند، رفتارشان غیر مشروع است که باید با اقدامات قانونی لازم جلوی این کسب درآمد غیر شرعی گرفته شود.
وی به پاسخ دفتر آیت الله مکارم شیرازی دراین باره هم اشاره کرد و گفت: بدون شک چنین صید بی رویه ای که دارای آثار و تبعات است جایز نیست، همچنین براساس نظر آیت الله گرامی، اگر شکار این حیوانات به ضرر سلامت افراد جامعه باشد و یا موجب وهن و تحقیر جامعه اسلامی شود، شکار گسترده آن جایز نیست.
مدیر موسسه تحقیقاتی فرهنگی بحرالعلوم اظهار کرد: ریشه مشکل در فریدونکنار فرهنگی و اقتصادی است که نیازمند انجام کارهای فرهنگی و رسانه ای با استفاده از ظرفیت های دینی، مذهبی، اخلاقی و قانونی است.
*** کتی جهانگیری مستندساز و فعال محیط زیست نیز گفت: اگر به موازین اسلام در خصوص حقوق حیوانات توجه کنیم، از بسیاری قوانین حقوق حیوانات در دنیا جلوتر خواهیم بود بنابراین چرا به موازین دین خود عمل نمی کنیم.
وی به اهمیت داشتن توسعه پایدار اشاره کرد و افزود: مهمترین نکته در توسعه پایدار بحث عدالت در محیط زیست، اقتصاد و مسائل اجتماعی است که اگر حذف شوند توسعه پایدار نیز حذف خواهد شد.
این فعال محیط زیست ادامه داد: در برنامه ششم توسعه هیچ بندی درباره محیط زیست نیامده است و هر چه هست مربوط به بهره برداری از منابع محیط زیستی است.
وی در ادامه به شکار بی رویه در فریدونکنار اشاره کرد و گفت: گفته می شود معیشت مردم در این منطقه به شکار و صید وابسته است در حالی که باور نادرستی است و در آنجا یک تجارت کلان در حال انجام است.
جهانگیری اظهار کرد: البته به نظر می رسد در این میان مصرف کنندگان گوشت شکار هم مقصر هستند، اگر بازار فریدونکنار متقاضی نداشته باشد در واقع یک حلقه مهم در این فرایند قطع می شود که باید در این زمینه آگاه سازی صورت گیرد و یا به طرح جایگزین در منطقه فکر شود.
علمی 9014**
خبرنگار: کیمیا عبدالله پور* انتشار: محتشمی پور
اخبار مرتبط هم گروه - (محیط زیست)
