در نشست «اقتصاد مطبوعات چاپی در عصر دیجیتال» مطرح شد

چرا مردم باید روزنامه‌های کپی‌شده را بخوانند؟

نشست «اقتصاد مطبوعات چاپی در عصر دیجیتال» امروز (۲۲ آذر ماه) با حضور سیف‌الله یزدانی مدیرمسؤول روزنامه عصر اقتصاد، مجتبی سادات مدیر گروه رسانه‌ای نبات، محمد حیدری دبیر انجمن مدیران رسانه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

به گزارش ایسنا، در ابتدای این نشست سیف‌الله یزدانی با طرح این پرسش که عصر دیجیتال در دنیای اینترنت خطری برای مطبوعات است یا خیر؟ اظهار کرد: واقعیت این است که ما عصر دیجیتال را مانند هر پدیده دیگری کاملا تقلیدی دنبال می‌کنیم و با ریشه‌یابی دقیقی دنبال یکسری علوم نمی‌رویم. زمانی که یک پدیده را درست نشناسیم، ارزیابی ما هم احساسی و ظاهربینانه است.

او ادامه داد:‌ ما جلسه‌ مدیرمسؤولان را با دو وزیر جدید داشتیم و من از آنها پرسیدم ماموریت و وظایف مطبوعات چیست و اغلب آنها وظیفه مطبوعات را تنها آگهی و اخبار می‌دانستند.

مدیرمسؤول روزنامه عصر اقتصاد ادامه داد: ما علم و حکمت و آمار و اطلاعات را به عنوان دانش داریم به همین دلیل هر کسی که وارد مجموعه روزنامه عصر اقتصاد می‌شود برای این دوره کار آموزی در نظر گرفته‌ایم. چون اطلاعات افرادی که وارد کار می‌شوند ضعیف است. من برای این کارآموزان بیست چهار خدمت و چهار روش برای کسب درآمد از بنگاه‌ها را فهرست کرده‌ام. در واقع برای ما اطلاعات و تبلیغات مد نظر نیست.

او به تحولات تکنولوژی اشاره کرد و ادامه داد: زمانی که پدیده‌های جدیدی ایجاد می‌شود ما با آنها احساسی و با شوک مواجه می‌شویم. عصر فعلی را شتاب تاریخ می‌گویند. برای مثال در یک کارخانه نخ‌ریسی در عصر قاجار، تحولات تکنولوژی ۱۰۲ یک بار اتفاق می‌افتد. اما در جنگ جهانی اول ۵۰ سال یک بار و در جنگ جهانی دوم ۲۰ سال یک بار می‌شود. در حال حاضر نیز تحولات تکنولوژی شش ماه یک بار شده است. اما در آی تی ۴۵ روز یک بار ما با تغییر و تحولات روبه‌رو هستیم. یعنی ما اگر ما از بازار آی تی ۴۵ روز غفلت کنیم با پدیده‌های غیر مترقبه‌ای مواجه می‌شویم.

یزدانی اضافه کرد:‌ تحولات تکنولوژی حساب توان‌دار است؛ یعنی اگر یک روز عقب بیفتید فاصله تو با تکنولوژی صد سال خواهد شد. بر روی تعارضات میان عصر دیجیتال و مطبوعات باید مطالعه عمیقی شود و می‌توان درباره این تعرضات یک کتاب هزار صفحه‌ای ایجاد کرد.

مدیر مسؤول روزنامه عصر اقتصاد به دستگاه‌های چاپ مطبوعات اشاره کرد و گفت: ما در حال حاضر با دستگاه‌هایی چاپ می‌کنیم که روزنامه‌های محلی هند از این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند. این در حالی است که دستگاه چاپ در آلمان می‌تواند در حین چاپ کردن تیتر عوض کند. سرعت دستگاه‌های ما به شکلی است که روزانه ۳۰ یا ۴۰ هزار نسخه چاپ می شود و دلیل کم بودن آن ناکارآمدی دستگاه‌های چاپ است.

یزدانی بیان کرد: مصرف ما ۲۰۰ سال از تولید جلوتر است و کالاهایی که تولید می‌کنیم برای استفاده دهه ۳۰ و یا ۴۰ است. ما می‌گوییم که از تولید ملی مصرف کنید، در حالی که الگوی مصرف ما از شانزلیزیه پاریس هم بالاتر است. به نظرم رهبر معظم انقلاب برای نام‌گذاری سال‌ها با عناوین اقتصادی کار هوشمندانه‌ای انجام دادند و اینکه اولین سال را اصلاح الگوی مصرف نام‌گذاری کردند.

او با بیان اینکه ما برای مواجه با عصر دیجیتال آمادگی نداریم، اظهار کرد: جمعیت ۶۵ میلیونی کره جنوبی برای روزنامه‌هایش ۱۵ میلیون تیراژ دارد؛ این در حالی است که بیشترین کاربر اینترنتی دنیا نیز متعلق به کره است یعنی ۷۰ درصد از مردم ما کاربر اینترنتی هستند. همچنین در همین شرایط عصر دیجیتال تیراژ سه روزنامه اول ژاپن نزدیک به ۲۰ میلیون نسخه است. پس چرا خطری برای مطبوعات آنها به وجود نمی‌آید؛ بنابراین باید بگوییم ما آمادگی ورود به این فضا را نداشتیم.

مدیر مسؤول روزنامه عصر اقتصاد اضافه کرد: الوین تافلر کتابی به نام شوک آینده دارد و از نظر او شوک آینده یک نوع مریضی روانی است. در واقع تغییرات آینده برای ما یک شوک است و همه ما از تغییر می‌ترسیم و می خواهیم در گذشته و احساسات نوستالژیک خود بمانیم. ما هویتمان را در گذشته تعریف می‌کنیم که خطرناک است. ما بلد نیستیم که از تغییر بهره برداری کنیم و این مشکل ماست.

او با اشاره به وضعیت مطبوعات در کشورهای ژاپن و کره بیان کرد: اگر ما معتقد باشیم که عصر دیجیتال خطری ذاتی برای مطبوعات چاپی است باید برای ژاپن و کره‌ هم باشد. من معتقدم که می‌توانیم مطالعه کنیم و آمیزش بین عصر دیجیتال و چاپ را سرعت دهیم.

مدیر مسؤول روزنامه عصر اقتصاد با اشاره به شروع بدبختی‌های مطبوعات در عصر دیجیتال اظهار کرد:  زمانی که خبرگزاری‌ها سایت زدند و امکان کپی کردن ایجاد شد، بدبختی‌های ما در عصر دیجیتال شروع شد. زمانی که این سایت‌ها به وجود آمدند کپی و پیست کردن ایجاد شد. پس چرا زمانی که می‌دانیم روزنامه‌های ما کپی شده است مردم باید آنها را بخوانند. برخی روزنامه‌های ما مطلب چاپ می‌کنند تا بتوانند آگهی بگیرند؛ بنابراین زمانی که این فضا در مطبوعات ما حاکم باشد عصر دیجیتال به آن لطمه خواهد زد.

یزدانی اضافه کرد: ما ۱۴ روزنامه اقتصادی داریم که میانگین هر کدام از آنها ۱۶ صفحه است و در مجموع ۳۲۰ صفحه منتشر می‌کنند اما ما می‌توانیم تمام مطالب را در  ۳۲ صفحه چاپ کنیم بدون اینکه مطلبی کم بشود در واقع برخی روزنامه‌های ما فقط عکس، تیتر و لید را عوض می‌کنند. ما در بازار ثبت بازار را داریم که به هیچ صنف و هنری دلبسته نیست و هرجا که سودی داشته باشد به آن سمت می رود. در واقع یک نو کیسه‌گی و صفته بازی وارد مطبوعات شده است و روزنامه‌نگاران حرفه  خود را قبول ندارند و تنها می خواهیم یک روزنامه ای تولید کنیم تا برندی بشویم و آگهی بگیرم. ما در حرفه  مطبوعات تعصبی نداریم و ما در نو کیسه‌گی مطبوعات به سرنوشتی دچار می شویم که در هیچ جای دنیا این اتفاق نخواهد افتاد.

او با بیان اینکه ما در گذشته شش روزنامه داشتیم اظهار کرد:‌ ما زمانی شش روزنامه داشتیم که مخاطبانی دارا بودند و در حال حاضر ۱۸۰ روزنامه در کشور چاپ می‌شود بنابر این در حال حاضر خواننده ما کم نشده است. اگر تمام روزنامه‌ها به جز همشهری را نگاه کنیم متوجه می‌شویم هیچ روزنامه‌ای به تیراژ ۵۰ هزار نسخه نمی‌رسد. روزنامه همشهری هم به دلیل نیازمندی‌هایش تیراژ مناسب دارد.

یزدانی با ارائه پیشنهاداتی به روزنامه‌ها بیان کرد: یک روزنامه ۱۶ صفحه‌ای اگر روزانه ۲۰ هزار نسخه فروش داشته باشد می‌تواند بدون یارانه و آگهی به کار خود ادامه دهد؛ البته این روزنامه باید مطالب تولیدی داشته باشد و مطمئن باشد که ۲۰ هزار نسخه را می‌فروشد.

او اضافه کرد:‌ از نظر من اصل عصر دیجیتال برای مطبوعات ما خطرناک نیست و مسائلی که برای مطبوعات ما خطرناک است نگرانی از تغییر، کارهای ساده و دم‌دستی است. به نظر من هنوز چاپ روزنامه در کشور ما مستند است در واقع عصر دیجیتال برای ما خطری ندارد مگر اینکه با ناتوانی ما آن را ایجاد کنیم.

یزدانی به روزنامه‌نگاران پیشنهادی ارائه کرد و گفت: به نظر من اگر روزنامه‌نگاران مطبوعات چاپی یک هفته در فضای سایبری حضور نداشته باشند، خواهند دید که چه بلایی سر فضای سایبری می‌آید. ۶۰ درصد قدرت این فضا برای روزنامه‌هاست.

محمد حیدری با ارائه آماری از فروش مطبوعات در کشور اظهار کرد: اگر روزنامه‌ها ۲۰ هزار نسخه فروش داشته باشند، ماهانه ۱۵۰ میلیون هزینه خواهند داشت و ۲۴۰ میلیون نیز فروش می‌کنند. اما این اتفاق در کشور ما نمی‌افتد چون تیراژ ۳۰۹ روزنامه ما ۸۰۰ هزار نسخه است و کل روزنامه‌های کشور ۳۰ تا ۴۰ درصد فروش دارند. ما عقب‌تر از دنیا در حوزه دیجیتتال هستیم که بخش عظم آن به سیاست دولت برمی‌گردد و بخش دیگر نیز به فرهنگ عامه مردم مربوط است.

او ادامه داد:‌ فرهنگ مصرف ما به‌روز است اما ایراداتی دارد. عصر دیجیتال در حوزه رسانه به شبکه ‌های اجتماعی ختم شده است. ۸۰۲۷ پروانه برای فعالیت رسانه‌ها صادر شد که ۲۰۰۳ پروانه برای سایت‌ و خبرگزاری‌هاست و ۵۷۰۲ پروانه برای رسانه‌های مکتوب صادر شده است. همچنین از میان ۵۷۰۲ رسانه ۳۰۲ روزنامه، ۱۰۹۱ هفته‌نامه، ۶۱۱  دوهفته نامه، ۴۶۶ ماه‌نامه، ۲۲۴ دو ماهنامه، ۱۷۰۶ فصلنامه،۴۹۱ دو فصلنامه و ۳۴ سالنامه هستند. همچنین ما ۳۷۵۴ رسانه سراسری داریم که ۳۹۵ منطقه‌ای، ۱۲۰۲ استانی و ۲۵۱ عدد آن محلی محسوب می شوند.

دبیر انجمن مدیران رسانه به وضعیت چاپ مطبوعات اشاره کرد و گفت: از فرودین ۹۶ تا مهر ۵۷۰۲ رسانه داشتیم که تنها ۳۴۲۷ عدد از آنها اعلام وصول شده‌اند. از مهر ۹۶ با افزایش قیمت کاغذ از ۵۷۰۲ رسانه ۱۹۷۵ رسانه اعلام وصول کرده‌اند. همچنین از میان ۱۹۷۵ رسانه تنها ۳۰۰ رسانه مکتوب در کیوسک‌های قرار دارند و بقیه‌ رسانه‌ها پنج نسخه چاپ می کنند تا بتواند اعلام وصول کنند.

او با اشاره به ظهور شبکه های اجتماعی اظهار کرد: با پررنگ شدن شبکه‌های اجتماعی ما تصور می‌کردیم خطری برای خبرگزاری و ها و سایت‌ها به وجود می‌آید به دلیل اینکه ویژگی‌هایی شبیه به سایت‌ها داشتند. ما کم کم از تولید خبر به سمت نمایش خبر رفتیم و شبکه‌های اجتماعی یک اتفاق جدیدی بودند که جامعه رسانه‌ای ما آمادگی ورود به این دنیا را نداشتند.

حیدری به ویژی‌های فضای شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: شبکه‌های اجتماعی خطوط قرمز ندارند، بدون هزینه‌ هستند، به راحتی از فیلتر عبور می‌کنند به همین دلیل استقبال از این فضا شکل گرفته است.

او به برگشت خوردن نسخه‌های روزنامه‌های چاپی اشاره و اظهار کرد: استاندارد روزنامه برگشتی ما در ایران ۳۰ تا ۴۰ در گذشته بود؛ یعنی بسیاری از رسانه‌ها حتی پیش‌فروش می‌کردند و در بعضی از حوزه‌ها برگشتی روزنامه صفر بود اما در حال حاضر وضعیت متفاوت شده است.

ادامه دارد...


نظر خود را ثبت کنید