کارآفرینی شرط بقای ماست

شاید برای شما هم این سوال مطرح ‌شود که اصولا چرا به این میزان در مورد کارآفرینی صحبت می‌شود، چرا دولت‌ها حاضرند در زمینه کارآفرینی هزینه کرده و پشتیبانی مالی به اشکال متفاوت از کارآفرینان داشته باشد یا اصولا چرا باید به سمت کارآفرینی حرکت کرد...

پاسخگویی به سوالات مذکور، آنهم به صورت عملی، نیازمند بهره‌گیری از یک منبع موثق است، بر همین اساس گفت‌وگو با موسس اولین مرکز کارآفرینی کشور و ارائه دهنده اولین درس کارآفرینی در دانشگاه‌های مختلف، اطلاعات بیشتر و بهتری در رابطه با کارآفرینی در اختیار ما قرار می‌دهد.   

دکتر سید علیرضا فیض‌بخش در حاشیه دوره ماینور کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف در گفت‌و گو باخبرنگار ایسنا، منطقه مرکزی، در خصوص اینکه چرا باید به سمت کارآفرینی حرکت کنیم، می‌گوید: در دنیای امروزی کارآفرینی مقوله مهمی برای دولت‌ها محسوب می‌شود و بیشتر کشورها هزینه بسیار بالایی به منظور گسترش فرهنگ کارآفرینی پرداخت می‌کنند، حتی در برخی دولت‌ها هزینه اشاعه کارآفرینی، بالاتر از بودجه نظامی آن کشور است و همین امر حاکی از اهمیت موضوع کارآفرینی در جهان است.

وی ادامه داد: کشور ما نیز از این قائده مستثنی نیست و تاکنون اعتبار زیادی به این مقوله اختصاص داده شده، البته هزینه‌ای که دولت ما به منظور گسترش کارآفرینی پرداخت می‌کند در مقایسه با سایر کشورها ناچیز است، حتی در سال‌های پیشین، وام‌های بسیار زیادی در خصوص کسب‌ و کارهای زودبازده پرداخت شده که البته بسیاری از این وام‌ها منجر به کسب و کار و اشتغالزایی نشد، البته پرداختن به چرایی این موضوع مقوله دیگری است که از حوصله مبحث ما خارج است.

در عصر کارآفرینی قرار گرفته‌ایم

فیض بخش با اشاره به اینکه بسیاری معتقدند که ما در عصر کارآفرینی قرار گرفته‌ایم، افزود: در هیچ دوره‌ای به اندازه امروز مقوله کارآفرینی مهم نبوده، برگزاری گسترده کلاس‌های آموزشی، سیاست‌های تشویقی برای ایجاد بیزینس‌های جدید و حمایت از کارآفرینان، نمونه‌هایی برای اثبات این مدعاست که تقریبا در تمام کشورها به صورت چشمگیری در حال انجام است، حتی شرکت‌ها و کمپانی های بزرگ نیز به منظور بقای خود در آینده، سعی می‌کنند که کارآفرینی مستقل یا سازمانی را رشد دهند.

چند دلیل برای گرایش به کارآفرینی

وی بیان کرد: در دنیا "ایجاد اشتغال مفید" یکی از دلایل عمده گرایش به کارآفرینی است، در حال حاضر 80 درصد شاغلین جهان در حوزه کسب و کارهایی که به نحوی کارآفرینانه محسوب می‌شوند، اشتغال دارند. همچنین "توسعه تکنولوژی" دلیل دیگر گرایش به کارآفرینی است، تصور همگانی اینست که تکنولوژی‌های جدید توسط شرکت‌های بزرگ خلق می‌شوند، اما نکته جالب آنست که حدود 50 درصد تکنولوژی دنیا توسط بیزینس‌های کوچک و متوسطه بوجود آمده‌اند.

فیض‌بخش با اشاره به حوزه رادیکال تکنولوژی و فناوری‌هایی که باعث تحولی عظیم در همه زمینه‌ها شده‌اند، ادامه داد: حدود 95 درصد رادیکال تکنولوژی از کسب و کارهای کوچک و متوسط کارآفرینانه حاصل شده، اکنون بسیاری از داروهای مطرح و اپلیکیشن‌های موبایل توسط شرکت‌های کوچک و متوسط درست می‌شوند و بسیاری از ایده‌های این شرکت‌ها توسط کمپانی‌های بزرگ خریداری می‌شوند.

وی افزود: "تولید ثروت" دلیل دیگر گرایش به کارآفرینی است، در حال حاضر حدود هشت شرکت از 10 شرکت ثروتمند اول دنیا سبقه کارآفرینی دارند و در همین راستا توانسته‌اند 70 تا 80 درصد ثروت جهان را بدست آورند، در سراسر دنیا بسیاری از استارت‌آپ‌ها سهم بسزایی در تولید ثروت دارند.

ضرورت کارآفرینی در ایران چیست؟

استاد دانشگاه صنعت شریف اظهار کرد: اگر بخواهیم به ضرورت کارآفرینی در ایران بپردازیم، بهتر است کمی به عقب بازگشته و تاریخچه تاسیس دانشگاه‌های ایران را مورد ارزیابی قرار دهیم، دانشگاه تهران حدود 80 سال پیش تاسیس شد، در آن زمان دولت به مفهوم جدید، به تازگی شکل گرفته بود و در بدنه تشکیلاتی خود خلاء‌ نیروی انسانی متخصص را به صورت کاملا مشهود حس می کرد، در نتیجه دانشگاه تهران به منظور تربیت نیروهای متخصص و کارشناس برای دولت راه‌اندازی شد.

وی افزود: طبیعتا در آن زمان نیاز بدنه دولت به افراد تحصیل‌کرده، شرایط مطلوبی را برای دانش‌آموختگان دانشگاهی از حیث اشتغال ایجاد می‌کرد، افراد پس از پایان تحصیلات‌شان می‌توانستند در همان رشته‌ای که آموزش دیده‌اند، با شرایط مطلوب استخدام شوند و بدون هیچ ریسکی کارمند دولت باشند، حتی 15 تا20 سال پیش هم اوضاع بر همین منوال بود، با گذشت زمان بدنه دولت دیگر توان سابق را به جهت جذب و استخدام نیروهای کارشناس نداشت، حال آنکه همچنان دانشگاه‌ها مشغول به پرورش نیروی متخصص و صرفا کارشناس بودند، اما دیگر کار دولتی برای آنها مهیا نبود.

فیض بخش با بیان اینکه در حال حاضر در دانشگاه‌های مطرح ایران تقریبا سالی 400 هزار نفر فارغ‌التحصیل می‌شوند که شانس آنها برای جذب در بدنه دولت حدود 10 درصد است، عنوان کرد:  این رقم استخدام، در مقایسه با حجم دانش‌آموختگان بسیار ناچیز است، در نتیجه در شرایط فعلی بیکاری یکی از معضلات اصلی جامعه ما محسوب می‌شود، در همین راستا آن دسته از دانشگاهیان که شرایط مهاجرت را دارند از کشور خارج می‌شود و برخی مغموم، گوشه عزلت را انتخاب می‌کنند.

هیچ جا به اندازه ایران دانشجوی دکتری ندار/تربیت رایگان نیروی متخصص به نفع کشورهای مهاجرپذیر

دارنده لوح تقدیر یونسکو به عنوان حامی کارآفرینی در ایران ادامه داد: کمبود کار در ایران سبب شده که افراد به تحصیل در مقاطع تکمیلی بالاتر روی آورده و سالهای بیشتری مشغول به تحصیل باشند، در نتیجه مواجه شدن دانش‌آموختگان دانشگاهی با معضل بیکاری به تعویق می‌افتد که این موضوع نیز به نوبه خود اتفاق عجیبی است، در هیج جای دنیا به اندازه ایران دانشجوی دکتری وجود ندارد و این امر بیانگر یک نقص جدی در سیستم است. روی آوردن به تحصیل به دلیل نبود کار یک معضل اساسی است و در پایان این فرایند هم بخش عمده پی اچ دی‌ها به دلیل کمبود کار از کشور مهاجرت می کنند، گویی ما برای دیگران به صورت مجانی نیروی متخصص و کارآمد تربیت می‌کنیم.

فیض بخش تصریح کرد: تحصیل‌کرده‌های دانشگاه به دلیل بیکاری احساس بی‌فایده بودن می‌کنند، آنها علاوه بر دست و پنجه نرم کردن با مشکلات مالی از احترام نیز برخوردار نیستند و همین عوامل مهمترین دلیل مهاجرت آنهاست. در دنیای امروزی نیروی انسانی مهمترین منابع و ثروت اصلی هر کشوری قلمداد می‌شود، خروج این نیروها سبب ثروتمند شدن کشورهای پذیرنده و فقیرتر شدن کشور ما خواهد شد،در همین راستا مقام معظم رهبری نیز بر ضرورت ایجاد اشتغال و نگهداری سرمایه‌های انسانی تاکید دارد.

دیگر جوان نیستیم/ کارآفرینی شرط بقای ماست

وی اظهار کرد: بهتر است در اینجا از زاویه دیگری به ضرورت کارآفرینی بپردازیم، همه ایران را به عنوان یک کشور جوان می‌شناسند، اما باید گفت که اینچنین نیست، هم اکنون متوسط سن جمعیت در چند شهر بزرگ ایران به میانسالی رسیده است و دیری نمی‌پاید که جمعیت ایران به میانسالی و حتی بالاتر خواهد رسید. جمعیت جوان سرمایه هر کشوری است که با بهره‌گیری از آن می‌توان به تولید ثروت پرداخت. در مقابل، جمعیت سالمند نیازمند نگهداری، دارو و غیره است و در نتیجه هزینه‌های زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند، در چنین شرایطی باید فرصت برخورداری از یک جامعه جوان را مغتنم شمرد و از آن بهره‌برداری کرد.

موسس اولین مرکز کارآفرینی ایران بخش خاطرنشان کرد: شرایط حاکم بر کشورمان به گونه‌ای است که دیگر دولت توان استخدام نیروی انسانی در بدنه خود را ندارد، پس تنها راه حل موجود همان "کارآفرینی" است، از طرفی کارآفرینی محصول نسل سوم دانشگاه‌هاست، محور اصلی در نسل اول دانشگاه‌ها آموزش بود، در نسل دوم دانشگاه‌ها اصل را بر مبنای تحقیق و پژوهش قرار داده بودند، اما نسل سوم دانشگاه‌ها به میزان دستیابی به رفاه جامعه توجه دارد، در همین راستا کارآفرینی و تولید ثروت ناشی از کسب و کارهای نوآور، توسط دانشجویان فارغ التحصیل مبنای اصلی دانشگاه‌های نسل سوم است و حتی به تعبیری تکمیل و اتمام تحصیلات دانشگاهی در این میان از اهمیت کمتری برخوردار است.

وی افزود: چنانچه بخواهیم از شرایط فعلی درک واضحی داشته باشیم می‌توان گفت که کارآفرینی شرط بقای جامعه ماست، حتی رهبر کشورمان فعالیت در حوزه کارآفرینی را به کار کردن در اتاق جنگ تشبیه می‌کند، که این امر نیز دلیل دیگری بر اهمیت مقوله کارآفرینی است.

استاد دانشگاه صنعت شریف افزود: در کشورمان معضل بیکاری حل نخواهد شد، مگر آنکه عده‌ای از دانش‌آموختگان دانشگاهی به ایجاد کسب و کارهای کارآفرینانه روی آورده و برای سایرین نیز فرصت اشتغال ایجاد کنند، لذا می‌توان گفت که در کشور ما مقوله کارآفرینی چیزی بیش از یک فرایند لوکس و غیرضروری است.

این گفتگو ادامه دارد . 

انتهای پیام