درس تصمیم آکادمی اسکار امسال به مدیران فرهنگی ما

عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - سال گذشته جشنواره فیلم فجر اعلام کرد که بخش نگاه نو (فیلم اولی‌ها) از جشنواره حذف شده و فقط 3 فیلم در همان بخش سودای سیمرغ (مسابقه اصلی) با دیگر فیلم‌ها به رقابت خواهد پرداخت. این اقدام با اعتراض گسترده اهالی سینمای ایران مواجه شد و همگان اذعان داشتند که این تصمیم به ضرر جریان اصلی سینمای ایران و علی الخصوص جوانانی است که فیلم اولشان را ساخته‌اند و این اقدام مختل کردن مطرح شدن جوانان در سینمای ایران است.

علی رغم تمام این انتقادات و مخالفت‌ها باز جشنواره فجر بر تصمیم خود اصرار کرده و از موضع خود کوتاه نیامد و عاقبت به همان شکلی که خود اعلام کرده بودند جشنواره را برگزار کردند. بعد از اتمام جشنواره و گذشت یک سال و درخواست اصناف مختلف سینمایی عاقبت امسال جشنواره دوباره بخش نگاه نو را به جشنواره برگرداند.

کل این جریان تقریبا یک سال طول کشید تا به خواست همگانی اهالی سینما ترتیب اثر داده شد و عاقبت هم هیچ کس یا هیچ نهادی در ارتباط با تصمیم نادرست سال گذشته جوابگو نبود و صدمه آن متوجه فیلمسازان فیلم اولی شد که سال گذشته فرصت حضور در جشنواره را از دست دادند.

حال در آمریکا آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار در چند روز گذشته اعلام کرده بود که در مراسم اهدای جوایز نود و یکمین دوره این رویداد سینمایی که ۲۵ فوریه (۶ اسفند) به صورت مستقیم از شبکه ای‌بی‌سی پخش می‌شود، اعطای جوایز ۴ شاخه (فیلمبرداری، چهره‌پردازی، تدوین و بهترین فیلم کوتاه) را زمانی انجام خواهد داد که تبلیغات بازرگانی از تلویزیون پخش می‌شود و تماشاگران تلویزیونی نمی‌توانند شاهد اعطای این جوایز و برندگان آن باشند.

«جان بیلی» رئیس آکادمی اسکار که خود یک فیلمبردار و زمانی رئیس انجمن فیلمبرداران آمریکا بوده است تاکید کرده بود که آکادمی اسکار دستاوردهای همه ۲۴ شاخه را در این رویداد سینمایی ارج می‌نهد اما در عین حال با افزایش فشارها برای کاهش مدت زمان برگزاری مراسم اسکار روبرو شده است (مراسم اسکار سال گذشته در مجموع سه ساعت و ۵۳ دقیقه به طول انجامید). همچنین اضافه کرد که عدم پخش تلویزیونی اعطای جوایز چهار شاخه به صورت چرخشی خواهد بود و سال آینده چهار شاخه دیگر مشمول این تصمیم خواهند شد.

در پی اعلام این خبر موجی از انتقادات نسبت به این تصمیم شکل گرفت و «مارتین اسکورسیزی»، «کوئنتین تارانتینو»، «کریستوفر نولان»، «اسپایک لی»، «مایکل مان»، «الخاندرو گونزالز ایناریتو»، «گیرمو دل‌تورو»، «آلفونسو کوارون»، «رابرت دنیرو»، «الیزابت بنکس»، «پیتر دینکلج» و «کری واشینگتن» از جمله چهره‌هایی بودند که با امضای نامه‌ای سرگشاده اعتراض خود را به آکادمی اسکار نشان دادند.

در این نامه تصمیم آکادمی اسکار، توهین به کسانی معرفی شده است که عشق و عمر خود را وقف حرفه خود کرده‌اند و از آکادمی اسکار خواسته‌اند هر چه زودتر تصمیم بر عدم پخش تلویزیونی اعطای جوایز چهار شاخه از جوایز اسکار را لغو کند.

کوارون که کارگردان، نویسنده فیلمنامه و البته فیلمبردار «رُما» (یکی از شانس‌های اصلی کسب جایزه در مراسم امسال) است، در واکنش به تصمیم جنجالی آکادمی گفت: «در تاریخ سینما شاهکارهایی بدون صدا، بدون رنگ، بدون داستان، بدون موسیقی و حتی بدون بازیگر خلق شده‌اند. اما در این تاریخ دراز هیچ فیلمی وجود ندارد که بدون فیلمبرداری یا تدوین ساخته شده باشد.»

روز گذشته آکادمی اسکار پس از دریافت بازخوردهای منفی از سوی اعضا اعلام کرد فرآیند برگزاری مراسم اعطای جوایز را بدون تغییر و طبق روال گذشته برگزار خواهد کرد. (اینجا)

این اتفاق نشان دهنده این است که حتی در نهاد طویل و عریضی چون آکادمی اسکار (با بیش از 6000 عضو) وقتی که تصمیمی اتخاذ می‌شود که اهالی سینما و اعضا اکادمی با آن مخالف هستند سریع بازنگری انجام شده و تصمیمی اتخاذ می‌گردد که احترام به اعضا در آن رعایت شده است.

شاید بعضی از رسانه‌ها با تعبیر «عقب‌نشینی آکادمی اسکار» از این تغییر موضع یاد کرده‌اند اما بیشتر از عقب نشینی این اقدام آکادمی اسکار نشان از درک موقعیت و همدلی آکادمی با اعضایش دارد.

کوتاه این که: چنین رویکردی افزایش اعتبار رئیس آکادمی اسکار و تیم تصمیم گیرنده را در پی دارد و هیچ وقت نقطه ضعفی در کارنامه آنها محسوب نمی‌شود ولی اگر بر تصمیم خود پای‌فشاری کرده و بر انجام آن اصرار می‌کردند آن وقت یک نکته منفی در کارنامه آنها ثبت می‌شد.

امید که مدیران فرهنگی و هنری کشور خودمان هم از چنین اتفاقاتی درس گرفته و در چنین مواردی بازگشت از رای و تصمیم خود را حمل بر عقب نشینی یا ضعف خود نکنند.