«یا رمضان» آوای آسمانی ترکمن ها
- تاریخ انتشار : 1397/2/31 ساعت : 09:26 - 5 سال قبل
- از گروه : فرهنگی و هنری
- زیرگروه : موسیقی
بجنورد - ایرنا - ترنم دلنشین نوای 'یا رمضان' در مناطق ترکمن نشین اهل سنت استان خراسان شمالی بویژه در شهرستان مرزی راز و جرگلان در این ماه حال و هوای دیگری به این دیار داده است.
به گزارش ایرنا، ماه مبارک رمضان در میان ترکمن های خراسان شمالی با آیین و رسوم خاصی همراه است و اهل تسنن این خطه دست کم یک هفته قبل از آغاز رمضان، مقدمات روزه داری را فراهم کرده و به استقبال این ماه پرفیض و برکت می روند.
زنان بیشتر از روزهای معمول به نظافت خانه و حیاط منزل می پردازند و مردان نیز خوار و بار مورد نیاز خانواده خود در این ماه را خریداری کرده و برخی خانواده ها نیز گوسفند قربانی می کنند.
آیین رمضان خوانی از آداب و رسوم ویژه ترکمن های خراسان شمالی است، در این آیین شماری از جوانان بعد از صرف افطار دور هم جمع می شوند و با انتخاب یک نفر از جمع خود به عنوان سرگروه، اشعاری را در وصف ماه مبارک رمضان و روزه داری به زبان ترکمنی می خوانند که هدایایی از سوی روزه داران به آنان داده می شود.
اوج آیین رمضان خوانی در شب‌های ۱۴ و ۱۵ ماه مبارک رمضان است که طلبه یا غزل‌خوان خوش صدا در روستا به همراه شماری از جوانان به راه می‌افتد و اشعاری را با این مضمون که ای روزه‌داران ماه رمضان به نیمه رسید، مقاومت کنید تا نصف دیگر را روزه بگیرید و پس از هر مصرع، همراهان ندای ” الاو” یا ” الله” و 'یا رمضان' سر می دهند.
هر چند در گذشته مراسم یارمضان تا پاسی از شب ادامه داشت اما، این آیین هم اکنون در شمار کمی از روستاهای ترکمن نشین خراسان شمالی بویژه مناطق مرزی آنهم به مدت یک ساعت انجام می شود.
* رویت هلال ماه مبارک رمضان
رویت هلال ماه رمضان در میان ترکمن ها با هیجان خاصی همراه است، آنان عقیده دارند که هرکس زودتر هلال ماه را ببیند، ثواب بیشتری می برد به همین خاطر پیر و جوان ترکمن سعی می کنند برای دیدن هلال ماه که علامت آغاز ماه مبارک رمضان است به بالای ارتفاعات و پشت بام ها بروند تا زودتر از دیگران آن را مشاهده کنند.
* برپایی نماز تراویح و ختم قرآن
در طول ماه مبارک رمضان، عمده مساجد ترکمن ها پر از جمعیت شده و حال و هوایی دیگر دارد.
اگر در شب های ماه مبارک رمضان در مناطق ترکمن نشین باشی و از گلدسته های مساجد صدای اذان را برای برپایی نماز عشاء بشنوی، پیر و جوان و حتی کودکان را می بینی که گروه گروه به سمت مساجد در حرکت هستند.
در شب های ماه مبارک رمضان، جمعیت زیادی که بیشتر آنها را جوانان، نوجوانان و حتی کودکان تشکیل می دهند برای برپایی نماز عشا و نماز 'تراویح 'که پس از آن به جماعت اقامه می شود، وارد مساجد می شوند.
تراویح نمازی 20 رکعتی است که پس از اقامه نماز عشاء به جماعت خوانده می شود به این شکل که امام جماعت پس از خواندن حمد در هر رکعت، یک سوره از سوره های کوتاه قرآن مجید را می خواند.
هر چند این نمازهای 20 رکعتی هر شب دو تا سه ساعت به طول می انجامد، اما ترکمن ها شرکت در آن ها را از مستحبات می دانند و سعی می کنند که در آن شرکت جسته و از ثواب آن بهره مند شوند.
* افطاری دادن
افطاری دادن در ماه مبارک رمضان نزد ترکمن های اهل سنت خراسان شمالی یک افتخار بزرگ به شمار می رود و به همین دلیل در این ماه هر فرد با هر بضاعتی، سعی می کند به این آیین عمل کند.
*ادای فطریه در میان اهل سنت
ادای فطریه در میان اهل سنت رسم دیگری است که در ماه مبارک رمضان و معمولا در چند روز آخر ماه رمضان، قبل از نماز عید سعید فطر انجام می شود.
ادای فطریه اهمیت خاصی در بین ترکمن ها دارد، طبق اعلام نظر روحانیان ترکمن برای هر فرد خانواده، مبلغی تعیین و به افراد نیازمند پرداخت می شود و در فقه اهل سنت پرداخت فطریه واجب است.
*عید سعید فطر
ترکمن های خراسان شمالی در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان پس از یک ماه عبادت و روزه داری با انجام آیین های ویژه این ماه پر برکت، خرید لباس نو و تهیه انواع شیرینی به استقبال عید فطر می روند.
با فرارسیدن روز عید، مردان پیر و جوان گروه گروه با در دست داشتن سجاده عازم عیدگاه هر شهر شده و با حضور در اجتماع روزه داران با گوش سپردن به مواعظ علما و بهره مندی از ارشادات دینی و مذهبی، نماز عید فطر را بجا می آورند.
یکی از مردان ترکمن ساکن در روستای ˈیکه صعودˈ نیز گفت: زنان قبل از ماه مبارک رمضان با خانه تکانی و شست و شوی فرش و پتو برای میهمانی خدا در این ماه آماده می شوند.
سیف الله درخشان افزود: مردان و پسران برای خواندن نماز واجب و مستحبی و همچنین دعا و مناجات به مسجد محله می روند اما بانوان به صوت فردی و یا همراه دوستان آشنایان در خانه به ادای واجبات خود می پردازند.
وی گفت: همچنین در این ماه ترکمن ها انواع فتیر و نان خانگی، کلوچه، شیرینی چوزمه و فتیر مسکه تهیه می کنند و آنها را جلوی مساجد می برند و میان روزه داران تقسیم می کنند.
وی افزود: همچنین در بین ترکمن ها رسم بر این است که هر شب در مساجد و یا در منزل یکی از اقوام افطاری دهند.
درخشان از دیگر مراسم مرسوم اهل تسنن در ماه مبارک رمضان به اقامه نماز تراویح، ختم قرآن ، شب زنده داری در شب های قدر، توزیع مواد غذایی در میان نیازمندان، دید و بازدید در عید سعید فطر اشاره کرد.
مشاور استاندار خراسان شمالی در امور اهل سنت با بیان اینکه ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن، رحمت، برکت و از شریف ترین ماه های سال برای عموم اهل سنت است گفت: مهم ترین وظیفه اهل سنت در این ماه صدقه دادن به فقیران، احترام به سالخوردگان، مهربانی با یتیمان، عبادت و فرستادن صلوات است.
آخوند گلدی کمالی در گفت و گو با خبرنگارایرنا اظهارکرد: برگزاری کلاس های آموزشی قرائت و تلاوت قرآن توسط روحانیون اهل سنت را از دیگر آداب اهل سنت این منطقه است.
وی گفت: نماز تراویح نیز از دیگر آداب اهل تسنن است که بعد از نماز عشا توسط مردان در مساجد خوانده می شوند و ترکمنان علاقه مند در ماه مبارک رمضان همراه با این نماز چندین مرتبه قرآن را ختم می کنند.
وی افزود: در آیین ختم قرآن مجید، تعدادی از قاریان و حافظان معروف ترکمن با حضور سایر روزه داران در مدت زمان معینی در چند شب متوالی قرآن را ختم می کنند.
آخوند کمالی گفت: در برخی از مناطق نماز تراویح توسط زنان و به همراه همسایگانشان در منازل نیز اقامه می شود.
وی ادامه داد: در ماه مبارک رمضان هرروز افطار مردها نان های مخصوص روغنی و کلوچه و... آماده می کنند و جلوی مساجد می برند و میان نیازمندان و مردم تقسیم می کنند به دلیل اینکه تصدق ثواب دارد.
آخوند کمالی گفت: در میان نوجوانان و جوانان آیین رمضان خوانی نیز مرسوم است، در این آیین در هر دهه ماه رمضان، جوانان در مقابل درب منازل اشعاری را می سرایند که هدایایی از سوی روزه داران به آنان داده می شود.
وی در خصوص آیین شب های قدر نیز اظهارکرد: ترکمن ها در شب های قدر نیز راز و نیاز می کنند و قرآن می خوانند تا هرچه بیشتر از ثواب این ماه فیض ببرند.
آخوند کمالی اظهارکرد: در روز عید فطر نیز در خانه ترکمن ها سفره ای پهن است و بر روی سفره ها نان های سنتی و شیرینی و شکلات چیده می شود.
وی گفت: روزه داران ترکمن پس از برپایی نماز عید فطر به صورت جماعت، برای دید و بازدید به سراغ همسایگان و هم کیشان روزه دار خود می روند و این عید بزرگ را به یکدیگر تبریک می گویند.
10 درصد از جمعیت 863 هزار نفری استان خراسان شمالی را ترکمن های سنی مذهب تشکیل می دهند که در شهرستان های بجنورد، راز و جرگلان و مانه و سملقان سکونت دارند.
ع/ 6042
زنان بیشتر از روزهای معمول به نظافت خانه و حیاط منزل می پردازند و مردان نیز خوار و بار مورد نیاز خانواده خود در این ماه را خریداری کرده و برخی خانواده ها نیز گوسفند قربانی می کنند.
آیین رمضان خوانی از آداب و رسوم ویژه ترکمن های خراسان شمالی است، در این آیین شماری از جوانان بعد از صرف افطار دور هم جمع می شوند و با انتخاب یک نفر از جمع خود به عنوان سرگروه، اشعاری را در وصف ماه مبارک رمضان و روزه داری به زبان ترکمنی می خوانند که هدایایی از سوی روزه داران به آنان داده می شود.
اوج آیین رمضان خوانی در شب‌های ۱۴ و ۱۵ ماه مبارک رمضان است که طلبه یا غزل‌خوان خوش صدا در روستا به همراه شماری از جوانان به راه می‌افتد و اشعاری را با این مضمون که ای روزه‌داران ماه رمضان به نیمه رسید، مقاومت کنید تا نصف دیگر را روزه بگیرید و پس از هر مصرع، همراهان ندای ” الاو” یا ” الله” و 'یا رمضان' سر می دهند.
هر چند در گذشته مراسم یارمضان تا پاسی از شب ادامه داشت اما، این آیین هم اکنون در شمار کمی از روستاهای ترکمن نشین خراسان شمالی بویژه مناطق مرزی آنهم به مدت یک ساعت انجام می شود.
* رویت هلال ماه مبارک رمضان
رویت هلال ماه رمضان در میان ترکمن ها با هیجان خاصی همراه است، آنان عقیده دارند که هرکس زودتر هلال ماه را ببیند، ثواب بیشتری می برد به همین خاطر پیر و جوان ترکمن سعی می کنند برای دیدن هلال ماه که علامت آغاز ماه مبارک رمضان است به بالای ارتفاعات و پشت بام ها بروند تا زودتر از دیگران آن را مشاهده کنند.
* برپایی نماز تراویح و ختم قرآن
در طول ماه مبارک رمضان، عمده مساجد ترکمن ها پر از جمعیت شده و حال و هوایی دیگر دارد.
اگر در شب های ماه مبارک رمضان در مناطق ترکمن نشین باشی و از گلدسته های مساجد صدای اذان را برای برپایی نماز عشاء بشنوی، پیر و جوان و حتی کودکان را می بینی که گروه گروه به سمت مساجد در حرکت هستند.
در شب های ماه مبارک رمضان، جمعیت زیادی که بیشتر آنها را جوانان، نوجوانان و حتی کودکان تشکیل می دهند برای برپایی نماز عشا و نماز 'تراویح 'که پس از آن به جماعت اقامه می شود، وارد مساجد می شوند.
تراویح نمازی 20 رکعتی است که پس از اقامه نماز عشاء به جماعت خوانده می شود به این شکل که امام جماعت پس از خواندن حمد در هر رکعت، یک سوره از سوره های کوتاه قرآن مجید را می خواند.
هر چند این نمازهای 20 رکعتی هر شب دو تا سه ساعت به طول می انجامد، اما ترکمن ها شرکت در آن ها را از مستحبات می دانند و سعی می کنند که در آن شرکت جسته و از ثواب آن بهره مند شوند.
* افطاری دادن
افطاری دادن در ماه مبارک رمضان نزد ترکمن های اهل سنت خراسان شمالی یک افتخار بزرگ به شمار می رود و به همین دلیل در این ماه هر فرد با هر بضاعتی، سعی می کند به این آیین عمل کند.
*ادای فطریه در میان اهل سنت
ادای فطریه در میان اهل سنت رسم دیگری است که در ماه مبارک رمضان و معمولا در چند روز آخر ماه رمضان، قبل از نماز عید سعید فطر انجام می شود.
ادای فطریه اهمیت خاصی در بین ترکمن ها دارد، طبق اعلام نظر روحانیان ترکمن برای هر فرد خانواده، مبلغی تعیین و به افراد نیازمند پرداخت می شود و در فقه اهل سنت پرداخت فطریه واجب است.
*عید سعید فطر
ترکمن های خراسان شمالی در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان پس از یک ماه عبادت و روزه داری با انجام آیین های ویژه این ماه پر برکت، خرید لباس نو و تهیه انواع شیرینی به استقبال عید فطر می روند.
با فرارسیدن روز عید، مردان پیر و جوان گروه گروه با در دست داشتن سجاده عازم عیدگاه هر شهر شده و با حضور در اجتماع روزه داران با گوش سپردن به مواعظ علما و بهره مندی از ارشادات دینی و مذهبی، نماز عید فطر را بجا می آورند.
یکی از مردان ترکمن ساکن در روستای ˈیکه صعودˈ نیز گفت: زنان قبل از ماه مبارک رمضان با خانه تکانی و شست و شوی فرش و پتو برای میهمانی خدا در این ماه آماده می شوند.
سیف الله درخشان افزود: مردان و پسران برای خواندن نماز واجب و مستحبی و همچنین دعا و مناجات به مسجد محله می روند اما بانوان به صوت فردی و یا همراه دوستان آشنایان در خانه به ادای واجبات خود می پردازند.
وی گفت: همچنین در این ماه ترکمن ها انواع فتیر و نان خانگی، کلوچه، شیرینی چوزمه و فتیر مسکه تهیه می کنند و آنها را جلوی مساجد می برند و میان روزه داران تقسیم می کنند.
وی افزود: همچنین در بین ترکمن ها رسم بر این است که هر شب در مساجد و یا در منزل یکی از اقوام افطاری دهند.
درخشان از دیگر مراسم مرسوم اهل تسنن در ماه مبارک رمضان به اقامه نماز تراویح، ختم قرآن ، شب زنده داری در شب های قدر، توزیع مواد غذایی در میان نیازمندان، دید و بازدید در عید سعید فطر اشاره کرد.
مشاور استاندار خراسان شمالی در امور اهل سنت با بیان اینکه ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن، رحمت، برکت و از شریف ترین ماه های سال برای عموم اهل سنت است گفت: مهم ترین وظیفه اهل سنت در این ماه صدقه دادن به فقیران، احترام به سالخوردگان، مهربانی با یتیمان، عبادت و فرستادن صلوات است.
آخوند گلدی کمالی در گفت و گو با خبرنگارایرنا اظهارکرد: برگزاری کلاس های آموزشی قرائت و تلاوت قرآن توسط روحانیون اهل سنت را از دیگر آداب اهل سنت این منطقه است.
وی گفت: نماز تراویح نیز از دیگر آداب اهل تسنن است که بعد از نماز عشا توسط مردان در مساجد خوانده می شوند و ترکمنان علاقه مند در ماه مبارک رمضان همراه با این نماز چندین مرتبه قرآن را ختم می کنند.
وی افزود: در آیین ختم قرآن مجید، تعدادی از قاریان و حافظان معروف ترکمن با حضور سایر روزه داران در مدت زمان معینی در چند شب متوالی قرآن را ختم می کنند.
آخوند کمالی گفت: در برخی از مناطق نماز تراویح توسط زنان و به همراه همسایگانشان در منازل نیز اقامه می شود.
وی ادامه داد: در ماه مبارک رمضان هرروز افطار مردها نان های مخصوص روغنی و کلوچه و... آماده می کنند و جلوی مساجد می برند و میان نیازمندان و مردم تقسیم می کنند به دلیل اینکه تصدق ثواب دارد.
آخوند کمالی گفت: در میان نوجوانان و جوانان آیین رمضان خوانی نیز مرسوم است، در این آیین در هر دهه ماه رمضان، جوانان در مقابل درب منازل اشعاری را می سرایند که هدایایی از سوی روزه داران به آنان داده می شود.
وی در خصوص آیین شب های قدر نیز اظهارکرد: ترکمن ها در شب های قدر نیز راز و نیاز می کنند و قرآن می خوانند تا هرچه بیشتر از ثواب این ماه فیض ببرند.
آخوند کمالی اظهارکرد: در روز عید فطر نیز در خانه ترکمن ها سفره ای پهن است و بر روی سفره ها نان های سنتی و شیرینی و شکلات چیده می شود.
وی گفت: روزه داران ترکمن پس از برپایی نماز عید فطر به صورت جماعت، برای دید و بازدید به سراغ همسایگان و هم کیشان روزه دار خود می روند و این عید بزرگ را به یکدیگر تبریک می گویند.
10 درصد از جمعیت 863 هزار نفری استان خراسان شمالی را ترکمن های سنی مذهب تشکیل می دهند که در شهرستان های بجنورد، راز و جرگلان و مانه و سملقان سکونت دارند.
ع/ 6042
اخبار مرتبط هم گروه - (موسیقی)
