اطلس آلودگی خاک استان مرکزی تدوین شود

دکتر آزاده کاظمی در گفت‌وگو با ایسنا، عنوان کرد: خاک یکی از منابع مهم پایه زیستی متشکل از مواد معدنی و آلی است که بر اثر تجزیه و تخریب ناشی از هوازدگی سنگ ها تشکیل می شود.

وی با بیان اینکه تشکیل خاک به گذشت زمان، مقاومت سنگ، آب و هوا، فعالیت موجودات زنده و توپوگرافی بستگی دارد، افزود: خاک نقش موثری در حیات بشری دارد به طوری که برای ایجاد یک سانتیمتر خاک طبق اعلام سازمان محیط زیست به طور متوسط 100 سال زمان نیاز است و این امر بیانگر ارزش و اهمیت این عنصر است که باید جهت حفظ آن تلاش داشت.

کاظمی با اشاره به اینکه خاک دارای ترکیبات مشخصی است که گاهی دچار آلودگی و ورود ترکیباتی جدید می شود که اجزای طبیعی آن را دچار تغییر می کنند، گفت: برخی عناصر مانند آهن و مس به طور طبیعی در خاک وجود دارند، اما گاهی استاندارد این عناصر تغییر می کند که موجب آلودگی خاک می شود، بنابراین باید میزان مشخصی از عناصر در ترکیب خاک وجود داشته باشد. در غیر این صورت شاهد آلودگی خاک خواهیم بود.

وی تصریح کرد: علاوه بر وجود عناصر آلوده کننده در خاک متاسفانه فرسایش به عامل نابودگر خاک بدل شده است و این امر در واقع تخریب و نابودی پوشش گیاهی و در نهایت نابودی خاک را به دنبال خواهد داشت.

این متخصص محیط زیست با اشاره به فرسایش 15 میلیون تنی خاک در طول سال در کشور بیان کرد: در کنار فرسایش خاک افت شدید آب های زیرزمینی فرونشست دشت ها را منجر شده است که تهدید کننده خاک است و تاکنون هیچ مطالعه دقیقی در این راستا صورت نگرفته است.

وی تاکید کرد: افت سطح آب های زیرزمینی در اطراف تالاب میقان فرونشست های عمیق را ایجاد کرده است و خانه های روستایی دچار ترک شده اند. دشت ساوه و اراک در آستانه خطر هستند و این شرایط لزوم مطالعات دقیق را بیشتر می کند.

کاظمی بر ضرورت تدوین اطلس آلودگی خاک استان مرکزی تاکید کرد و افزود: تاکنون شناخت دقیقی از وضعیت آلودگی خاک و منابع آن در استان صورت نگرفته است بر همین اساس لازم است منابع آلودگی شناسایی شوند و با توجه به اینکه استان مرکزی استانی صنعتی است باید نسبت به آلودگی صنایع، ضایعات صنایع و حتی شیرابه های آن اطلاعات دقیقی برای ارائه راهکار مناسب حاصل شود.

وی مهمترین عامل فرسایش خاک و آلودگی را استفاده از کودهای شیمیایی دانست و با بیان اینکه در بحث مقابله با فرسایش بادی نیز مطالعه و اقدام خاصی صورت نگرفته است، اظهار کرد: باید اطلاعات پایه ای منشاء و کانون ریزگردها را در اختیار داشت تا امکان ارائه راهکار مناسب فراهم شود البته دانشگاه اراک و گروه محیط زیست در این راستا مطالعاتی را دنبال می کنند که باید تکمیل شود.

عضو هیات علمی گروه کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک به معادن به عنوان یکی از بسترهای آلودگی خاک گفت: استان مرکزی دارای معادن بسیاری است که منابع آلاینده به شمار می روند باید سهم آلودگی آنها نیز مشخص شود که این امر مستلزم تدوین طرح جامع مطالعات خاک است تا براساس تبیین وظایف دستگاه ها و ارائه  داده های موجود نواقص اطلاعاتی رفع و در جهت کاهش آلودگی ها اقدام شود.

وی تصریح کرد: لازم است با تشکیل کارگروهی همچون کارگروه کاهش آلودگی هوای اراک روند آلودگی خاک، منابع آلاینده و سهم هر منبع را دنبال کرد که البته باید روندی متفاوت از کارگروه کاهش آلودگی هوا در این خصوص در پیش گرفته شود.

کاظمی با بیان اینکه باید پیشنهادات در کمیته فنی با حضور کارشناسان امر چکش کاری شود و سپس در کارگروه قابلیت اجرایی یابد، عنوان کرد: متاسفانه روند کنونی فعالیت کارگروه کاهش آلودگی هوای اراک روندی موثر نیست چراکه اتاق فکری برای آن تعریف نشده است. باید برای کاهش آلودگی خاک در استان رویکردی متفاوت و با نگاهی کارشناسی شده در نظر گرفته شود.

وی مشکل اصلی استان مرکزی را فرونشست دشت ها دانست و گفت: کاهش سطح آب های زیرزمینی منجر به فرونشست و ایجاد کانون های بحران شده است که قابل کنترل است و می توان با تصاویر رادار وضعیت دشت های استان را مطالعه کرد.

این متخصص آلودگی های زیست محیطی، فرسایش خاک در استان مرکزی را سالانه ١٣ تن در هکتار عنوان کرد که ١٤ برابر حد مجاز است و گفت: ٣٨ درصد استان مرکزی دارای فرسایش متوسط رو به بالاست که این امر خود بحران ساز است.

وی با بیان اینکه وجود اطلس آلودگی خاک در استان امکان اولویت بندی اقدامات را در پی دارد خواستار ساماندهی لندفیل ها و جداسازی پسماندها شد که با تدوین طرح مدیریت سایت زباله می توان روند کاهش آلودگی خاک ناشی از پسماندها را دنبال کرد.

کاظمی با تاکید بر جلوگیری از موازی کاری دستگاه های مرتبط و جمع آوری بانک اطلاعاتی دقیق در این راستا به اختصاص پساب فاضلاب به فضای سبز اراک اشاره کرد و افزود: در خصوص قابلیت استفاده از پساب برای فضای سبز نیز تاکنون مطالعات جامعی انجام نشده چراکه این پساب خاک را تغذیه می کند و باید اثربخشی و قابلیت استفاده آن بررسی شود.

انتهای پیام